پولی سر میل لنگ چیست؟ خودرو جزئی از زندگی شده است. زندگی بدون ماشین سخت است و حتی یک روز هم نمی توان بدون ماشین زندگی کرد. هر نوع خودرو بعد از یک دوره زمانی ممکن است نیاز به سرویس داشته باشد در این صورت باید از لوازم یدکی اصل و با کیفیت استفاده کنید.
ممکن است قطعه ای از ماشین در اثر گذر زمان و استهلاک زیاد خراب شده باشد، از قطعات با کیفیت استفاده کنید تا عمر طولانی تری داشته باشند. خرابی یک قطعه می تواند باعث ایجاد اختلال در عملکرد قطعه های دیگر خودرو شود.
خودرو بعد از مدتی نیاز به سرویس و معاینه فنی کامل دارد. یکی از قطعه هایی که سالم بودن آن مهم است و کارایی چند قطعه دیگر به آن وابسته است پولی سر میل لنگ است، البته به آن فولی سر میل لنگ نیز می گویند.
در ماشین های مدل پایین و قدیمی پولی سر میل لنگ تمام فلزی بود و کارایی بالایی نداشت. در اثر تصادف و ضربه پولی سر میل لنگ ترک بر می داشت یا خرد می شد. امروزه طراحی پولی سر میل لنگ جدید تر و پیشرفته تر شده است. پولی سر میل لنگ در خودرو های جدید یک قطعه فلزی – لاستیکی به شکل دایره است. روی دایره شکاف و شیار هایی وجود دارد که تسمه درون شیار قرار می‌گیرد.
کارکرد پولی سر میل لنگ باعث حرکت دیگر قطعه ها در خودرو می شود، یعنی پولی سر میل لنگ مسئول انتقال قدرت از موتور خودرو به وسیله تسمه به دیگر قسمت ها مانند واتر پمپ، دینام کولر، پمپ هیدرولیک و … است. به عبارتی بقیه قطعات از حرکت آن نیرو می گیرند. تسمه هایی که به میل لنگ وصل هستند باعث ایجاد حرکت کاملا یکسان و منظم بین قطعه های خودرو می شود و حرکت قطعات را تنظیم می کند.
لاستیک باید در جای خود ثابت باشد که نلغزد. در بعضی خودرو های پیشرفته پولی سر میل لنگ در موتور های آن ضربه گیر لاستیکی دارند که از سایش آن در اثر کارکرد زیاد جلوگیری می کند. البته با توجه به نوع خودرو پولی سر میل لنگ متفاوت است. برای هر مدل خودرو پولی سر میل لنگ مخصوص طراحی و تولید می شود.
کارکرد پولی سر میل لنگ
نقش پولی سر میل لنگ در خودرو به این صورت است که انتقال قدرت موتور به دیگر قسمت ها را به عهده دارد. انتقال قدرت به وسیله تسمه انجام می شود. سر میل لنگ باعث چرخش کمپرسور کولر، پولی های دستگاه مولد برق و پمپ هیدرولیک فرمان می شود.
پولی سر میل لنگ در سه قطعه مجزا طراحی و تولید می شود، در این صورت می تواند ضربات ناشی از کمپرسور کولر و پمپ روغن هیدرولیک به محور میل لنگ و بالعکس را دفع کند.
در ساختار پولی سر میل لنگ قطعه داخلی و بیرونی از جنس فلز و قطعه میانی از جنس لاستیک ساخته شده است. قطعه بیرونی که از جنس فلز است. شیار هایی بر روی آن طراحی شده است که تسمه در آن جای می گیرد و حرکت می کند. پولی به وسیله قطعه داخلی آن روی محور میل لنگ قرار داده شده است، سپس آن را با خار ثابت کرده و با یک پیچ می بندند.
ممکن است این سوال مطرح شود که چرا قطعه میانی از جنس لاستیک است؟
استفاده از قطعه پلاستیکی موجب می شود کل قطعه یک انعطاف بسیار کمی داشته باشد. هنگام روشن شدن خودرو همزمان با روشن شدن کولر، در زمان ریپ زدن موتور ماشین و در حین چرخش فرمان در هنگام گردش به چپ یا راست کمترین ضربات به پولی سر میل لنگ وارد شود.
هر قطعه ای ممکن است خراب شود (تعمیر، تعویض یا استفاده از قطعات یدکی)، اما با رعایت اصولی می توان عمر قطعه را طولانی تر کرد. به طور مثال:
زمانی که کولر روشن است ماشین را روشن نکنید.
زمانی که چرخ های خودرو در بیشترین تمایل به راست یا چپ است ماشین روشن نشود.
لوازم یدکی اورجینال و اصل را خرید کنید تا از کیفیت آن اطمینان داشته باشید (قطعات یدکی اورجینال عمر مفید و طولانی تری دارند).
انواع پولی سر میل لنگ
پولی سر میل لنگ در انواع مختلف (متناسب با نوع خودرو) تولید می شود. که هر کدام از آن ها را نام برده و توضیح خواهیم داد:
پولی ساده: ساده ترین نوع پولی در بازار است. یک رینگ شیاردار است. شیار های آن به شکل نیم دایره، V شکل یا صاف طراحی شده اند. برای هر شیار تسمه مخصوص ساخته شده است. نسبت به بقیه مدل ها ارزان تر است.
پولی دنده دار: نام دیگر آن پولی سر میل لنگ تایمینگ است. از نظر ظاهری شکل دنده ها با دیگر پولی ها متفاوت است. هماهنگ کردن حرکت میل و سوپاپ به عهده پولی دنده دار است، به همین دلیل به آن فولی تایمینگ نیز می‌گویند.
انواع پولی سر میل لنگ برای خودرو های متفاوت به شرح زیر می باشد:
- پولی سر میل لنگ ایساکو مدل 0390200506، مناسب برای پژو 405
- پولی سر میل لنگ پاسیکو مدل P56 ، مناسب برای پراید
- پولی سر میل لنگ ISPKO R2، مدل 9611804880
- پولی هرزگرد دینام فلزی، مناسب برای رنو و ال 90
- پولی سر میل لنگ دینا پارت، مناسب برای پیکان
- پولی سر میل لنگ ZSPKO، مدل 9655703580
پولی شیاردار: نوعی پولی انتقال قدرت است که شیار هایی بر روی آن قرار دارد. تسمه ها در داخل شیار ها قرار می گیرند.
پولی سر میل لنگ بر حسب طراحی به دو دسته تقسیم می شود:
- پولی شیار دار با شیار گرد
- پولی شیار دار با شیار V
پولی سر میل لنگ با توجه به سه مولفه قطر پولی سر میل لنگ، گشتاور پولی سر میل لنگ و توان مصرفی در موتور به 5 دسته تقسیم می شود:
- پولی با تسمه A وSPA
- پولی با تسمه B و SPB
- پولی با تسمه C و SPC
- پولی با تسمه D و SPD
- پولی با تسمه Z و SPZ
برای هر مدل خودرو پولی سر میل لنگ مخصوص طراحی می شود. در نتیجه باید پولی مناسب را برای ماشین تان انتخاب کنید. توجه داشته باشید که از قطعات یدکی اورجینال استفاده کنید. برای مدل های مختلف ماشین مانند پراید، پژو 405، پژو 206، پژو 207، زانتیا، جک، رنو مگان، تیبا، تویوتا، مزدا 3، MWM و … پولی سر میل لنگ مناسب تولید شده اند.
پولی مخروطی: دو دایره با قطر کوچک و بزرگ بر روی پولی مخروطی شکل وجود دارد. این قطر های کوچک و بزرگ در مقابل یکدیگر قرار دارند. عملکرد پولی مخروطی به این شکل است که با تغییر تسمه خودرو در پولی مخروطی سرعت ماشین تغییر (کم یا زیاد) می کند.
پولی مخروطی در دو گروه تقسیم بندی می شود:
- پولی تسمه تخت
- پولی تسمه V
بر روی سطوح پولی شیار هایی با قطر های کوچک و بزرگ طراحی شده است که با تغییر مکان سرعت دوران (چرخش) نیز تغییر می کند.
علائم خرابی در پولی سر میل لنگ
پولی سر میل لنگ ممکن است به دلایل مختلفی خراب شود، از جمله:
استفاده از پولی سر میل لنگ نامرغوب (لوازم یدکی بی کیفیت) باعث می شود که عمر کوتاهی داشته باشد و عملکرد دیگر قطعات را تحت تاثیر قرار می دهد، همچنین باعث لرزش و سایش در لاستیک میانی خواهد شد.
اگر صدایی غیر عادی (مانند صدای جیغ) از پولی سر میل لنگ شنیدید، پولی خراب است. این صدا ممکن است ناشی از خرابی یکی از قطعات مانند بلبرینگ پولی سر میل لنگ، کمپرسور کولر و … باشد. ضربه ای با شدت بسیار کم به میل لنگ وارد می کند و باعث ایجاد صدای غیر عادی در ماشین می شود.
زمانی که در جاده یا بزرگراه با سرعت زیاد حرکت می‌کنید اگر کولر را روشن کنید ضربه شدیدی به پولی سر میل لنگ وارد می شود.
روشن کردن ماشین در زمان دور زدن باعث خرابی پولی می شود، زیرا باعث می شود به کمپرسور کولر فشار وارد شود، همچنین از طرف میل لنگ فشار زیادی به هیدرولیک فرمان وارد می شود.
خرابی هرزگرد ها یا پولی هایی که مستقیم یا غیر مستقیم با پولی سر میلنگ ارتباط دارند باعث وارد کردن ضربه به پولی می شود.
اجزای ساختاری پولی سر میل لنگ
در اینجا قسمت های مختلف پولی سر میل لنگ توضیح داده خواهد شد:
- قسمت داخلی: این قسمت به میله متصل می شود. جنس آن از فلز و شیار دار است.
- قسمت میانی: روی قسمت داخلی قرار دارد. جنس آن تمام لاستیک است. یک حالت ارتجاعی دارد که ضربات کمپرسور به موتور را دفع و خنثی می کند.
- قسمت خارجی: روی قسمت میانی قرار دارد. جنس آن از فلز است. شیار هایی مخصوص روی آن طراحی شده است که مانع افتادن تسمه می شود.
- پیچ و خار تثبیت: خار تثبیت روی پولی در قسمت داخلی قرار می‌گیرد که به میل لنگ متصل است و با پیچ روی پولی محکم می شود. خار تثبیتباعث ثابت ماندن پولی در جای خود می شود. همچنین مانع از شل شدن پولی در هنگام چرخش می شود.
میل لنگ چیست؟
میل لنگ حرکت خطی پیستون ها در موتور را به حرکت دورانی تبدیل می کند. در واقع میل لنگ محور اصلی در موتور است. میل لنگ به کمک وسیله ای به نام یاتاقان روی بلوک سیلندر سوار می شود.
قطعه دیگر بغل یاتاقانی است که لقی طول میل لنگ یا خلاصی آن را تنظیم می‌کند. میزان خلاصی میل لنگ کمتر از یک دهم میلیمتر است. میل لنگ شامل لنگ یا نقطه های اتصال متحرک و ثابت است.
لنگ های ثابت با کمک یاتاقان های ثابت بر روی سیلندر بسته و ثابت می شود که حرکت چرخشی دارند، اما لنگ های متحرک دارای حرکت چرخشی و دورانی هستند که به وسیله یاتاقان متحرک به شاتون وصل است. شاتون نیز به وسیله گژن پین به پیستون متصل می شود.
این نکته باعث حرکت رفت و برگشت در پیستون می شود (کورس پیستون) که در ادامه به حرکت دورانی تبدیل خواهد شد.
سوراخ هایی که در لنگ های ثابت وجود دارند به لنگ های متحرک راه دارند، از این سوراخ ها یاتاقان متحرک روغن کاری می شود. در قسمت جلوی میل لنگ دنده هایی طراحی شده است که به وسیله تسمه، زنجیر یا دنده، میل سوپاپ یا بادامک را می چرخانند.
دینام، کمپرسور کولر، پمپ هیدرولیک، فرمان و واتر پمپ نیروی خود را از طریق چرخش میل لنگ به دست می آورند. این نیرو از چرخش تسمه ها و پولی سر میل لنگ (پولی ها) تامین می شود.
چرخ فلایویل (لنگر) در قسمت انتهای میل لنگ بسته می شود. کاور کلاچ و دیسک روی آن قرار دارد که نیرو را به گیربکس و در نهایت به چرخ ها منتقل می کنند.
جنس اکثر میل لنگ ها از فولاد است، که با روش فورج (از ترکیب آلیاژ فولاد یا کربن متوسط با کروم) ساخته می شوند. همچنین از فلز وانادیوم (در برابر هوا سریع تر خنک می شود) نیز استفاده شده است.
میل لنگ شامل دو نوع است:
- میل لنگ در موتور های خطی: تعداد لنگ ها و سیلندر ها برابر هستند.
- میل لنگ در موتور های خورجینی: تعداد لنگ ها نصف تعداد سیلندر ها است.
در میل لنگ وزنه هایی طراحی شده است که کار حفظ تعادل در برابر فشار پیستون و شاتون را به عهده دارد، در نتیجه وجود این وزنه ها ضروری می باشد. این کار موجب می شود موتور خودرو روان تر کار کند و چرخش موتور ماشین را افزایش می دهد.
در موتور های 8 سیلندر و خورجینی احتمال خمیدگی (تاب برداشتن) موتور بر اثر گرما و حرارت کاهش می یابد. زمانی که موتور ماشین جوش می آورد ماشین را خاموش نکنید، روی رادیاتور آب بریزید تا حرارت کاهش پیدا کند (خنک شود).
درجه حرارت مایع خنک کننده خودرو نباید از حد استاندارد بالاتر باشد، زیرا عمر مفید موتور ماشین را کاهش می دهد.
علائم خرابی در میل لنگ
اگر هر یک از دلایل زیر را مشاهده کردید یعنی میل لنگ خراب شده است. در نتیجه باید از لوازم یدکی اصل استفاده کنید:
- لنگ های ثابت، متحرک یا هر دو سوخته باشد.
- تاب یا خمیدگی بیش از حد (غیر نرمال) در میل لنگ وجود داشته باشد.
- ترک های عرضی روی نقاط اتکا یا انگشتی ها مشاهده شود.
- قوس کناری لنگ ها از بین رفته باشد.
- میل لنگ دچار شکستگی با بریدگی شده باشد.
