وظیفه ECU یا کامپیوتر خودرو

ECU یا همان کامپیوتر خودرو جزو حیاتی ترین و مهم ترین قطعات خودروست که وظیفه های فراوانی دارد و مانند مغز انسان، بخش های مختلف خودرو را کنترل کرده و میان آنها هماهنگی ایجاد می کند. در ادامه این مقاله به چگونگی عملکرد ECU، علائم خرابی و تامین امنیت آن خواهیم پرداخت.

ECU چیست؟

وظیفه اصلی ECU کنترل موتور خودرو است که توسط سنسورهای مختلف مانند سنسور اکسیژن، سنسور دور موتور، سنسور مپ و دما، سنسور اینرسی و غیره که وضعیت فیزیکی محل قرارگیری را تشخیص داده و آنها را اندازه گیری می کنند، سپس توسط سیگنال هایی به کامپیوتر خودرو ارسال می شوند تا این اطلاعات سنجش یا تحلیل شوند. پس از پردازش، اطلاعات در قالب دستورات از پیش تعیین شده به بخش های مشخص فرستاده می شوند و به این ترتیب است که عملکردهای خودرو به وسیله ECU کنترل می گردد. کامپیوتر خودرو پس از وضع قوانین مختلف آلایندگی ها دچار پیچیدگی و دقت بیشتری در زمینه ترکیب سوخت و هوا و کاهش آلایندگی های خروجی از اگزوز شد، چرا که تا پیش از این خودروها بدون ریز پردازنده و ارتباط بین قطعات مکانیکی تولید می شدند.

کامپیوتر خودرو وظایف متعددی دارد که هر کدام از اهمیت بالایی برخورداند و عدم انجام هر یک از آنها می تواند، در عملکرد خودرو معضلاتی ایجاد نماید که در ادامه هر کدام از آن ها را توضیح خواهیم داد.

جلوگیری از سرقت خودرو

امروزه اکثر خودروها به سیستم های ضد سرقت مجهز هستند. این سیستم به این صورت عمل می کند که هر سوییچی علاوه بر شکل ظاهری کدی اختصاصی دارد که توسط کارخانه نوشته شده است و بر این اساس اگر سوییچ دیگری از نظر فیزیکی مانند سوییچ اصلی طراحی و ساخته شود، ECU کد آن را با کد موجود تطبیق می دهد و به دلیل مغایرت اجازه روشن شدن خودرو را نخواهد داد.

اعلام معایب خودرو

در ابتدای مقاله به سنسورهای خودرو پرداختیم که اطلاعات موقعیت خود را به ECU ارسال می کنند، حال اگر این اطلاعات نشانگر معایبی باشند، کامپیوتر خودرو دستور رسیدگی به موتور را به وسیله چراغی زرد رنگ که به شکل موتور است و بالای آن کلمه CHECK نوشته شده اعلام می کند، به این صورت راننده متوجه وجود تداخل در عملکرد خودرو می شود.
اطلاعات فنی سنسورها در کامپیوتر ثبت می شود و کارشناسان خودرو با اتصال یک رایانه و لپ تاپ به کامپیوتر خودرو می توانند به طور دقیق این مشکل را پیدا و بررسی کنند و به رفع آن بپردازند.

یکی از وظیفه های مهم کامپیوتر خودرو کنترل سوخت است که برخی از افراد با دستکاری ECU و یا تغییر معیارهای مختلف آن موجب بالا رفتن مصرف سوخت و در نتیجه افزایش شتاب خودرو می شوند که به این کار مپینگ گفته می شود. اگر مصرف سوخت خودرو شما بدون دلیل بالا رفته و دچار اختلالاتی شده است باید به دنبال مشکل موجود در ECU بگردید و آن را رفع نمایید.

تحلیل اطلاعات و صدور دستورات

کامپیوتر خودرو می بایست اطلاعات دریافتی را با سرعت و دقت تحلیل کند و دستورات لازم را صادر نماید، چرا که این تصمیم به میزان زیادی در ایمنی هنگام رانندگی و جان سرنشینان تاثیر گذار است. اطلاعاتی ک به ECU فرستاده می شوند، بر اساس فرمول های از پیش تعیین شده و کدنویسی های استاندارد تجزیه می شوند.

کنترل سرعت، شتاب و دور موتور توسط ECU

یکی از وظایف کامپیوتر خودرو عملکرد محافظتی آن است به این صورت در هنگامی که دور موتور از محدوده امن که توسط شرکت های خودروسازی تعیین شده است، بالاتر می رود ECU که فرمان سوخت رسانی را صادر می کند با قطع سوخت دور موتور را کاهش می دهد که به این این آستانه کات آف گفته می شود و برخی از رانندگان برای بالا بردن شتاب و سرعت خودرو این آستانه را افزایش می دهند.

عملکرد خودرو در موقیعت های حساس

عملکردهایی مانند سیستم TCS، باز شدن ایربگ، خاموش کردن آتش، عملکرد سیستم زاویه انحراف چرخ ‌ها، سیستم ترمز اضطراری و امکاناتی از این قبیل بر عهده ECU خودروست و بدون آن هیچ یک از این امکانات اتفاق نمی افتد.

ECU خودرو همانند هر قطعه الکترونیکی دیگری ممکن است، دچار خرابی یا آسیب شود و اختلالاتی در عملکرد آن ایجاد گردد. بی شک اولین گام در پیشگیری از اینگونه معضلات نگه داری درست و با دقت است تا کامپیوتر بتواند عملکرد دقیقی داشته باشد. علائمی مانند اختلال در عملکرد سنسورها، روشن نشدن پمپ بنزین و موتور، مشکل در پدال برقی گاز، روشن شدن چراغ چک و متصل نشدن دیاگ نشانگر خرابی کامپیوتر خودرو است که باید به دنبال برطرف کردن آن باشد. بروز اینگونه مشکلات در کامپیوتر خودرو دلایلی دارد که منجر به وقوع پیوستن این آسب ها شده است در ادامه به برخی از این دلایل خواهیم پرداخت.

جداسازی باطری هنگام روشن بودن خودرو
ولتاژی که توسط باطری خودرو تولید می شود حدود ۱۴ ولت است و این میزان ولتاژ متوسط باطری است که در بر اساس دور موتور و بار گرفته شده از باطری متغیر است و گاهی به ۱۶ ولت نیز می رسد. در حالت عادی این نوسانات معتدل است و زمینه ساز آسیبی برای خودرو نیست، اما اگر کابل در هنگامی که اتومبیل روشن است جدا شود، این نوسانات می تواند روی قسمت های حساس خودرو به ویژه ECU تاثیرات نامطلوبی داشته باشد.

نفوذ آب به ECU 
خیس شدن و مرطوبی کامپیوتر خودرو ممکن است آسیب های جبران ناپذیری را ایجاد کند و باعث اختلال در عمکرد آن بشود. به همین دلیل برای جلوگیری از نفوذ آب قسمت فیبر مدارچاپی و پین های داخلی با ماده ای موم مانند پوشیده شده است، اما پین های نری خارجی سوکت ECU بدون محافظ هستند و باید توجه داشته باشید که رطوبت به آنها نفوذ ننماید.

دستکاری پین های ECU
دستکاری پین های ECU یکی از دلایل خرابی این قطعه است که اکثر افراد به دلیل نا آگاهی و غفلت، زمینه بروز این مشکل را فراهم می کنند. الکتریسیته های ساکن بدن که گاهی تا هزارها ولت بالا می روند، می توانند موجب آسیب های جدی به کامپیوتر خودرو شود.

باطری به باطری کردن خودرو
گاهی اوقات برخی از رانندگان به دلیل ضعف یا خالی کردن باطری خودرویشان اقدام به سری کردن باطری های دو خودرو و روشن کردن اتومبیل می کنند. در این مواقع اگر میزان ولتاژ دو باطری پیش از مقدار استاندار موتور خودرو باشد ECU آسیب دیده و ممکن به کلی از کار بیافتد.

ECU یا کامپیوتر خودرو انواع مختلفی دارد که وظیفه های مرتبط به خود را انجام می دهند و بر اساس مدل خودروها متفاوت اند. در ادامه مدل های مختلف ECU را معرفی می کنیم و خواهیم فهمید که برای چه مدل خودرویی مناسب هستند.

ECU مدل MM8P
قابل استفاده برای سمند مدل ۸۰ ، پارس و ۴۰۵ مدل ۷۹

ECU مدل ۶LPB
قابل استفاده برای پژو ۴۰۷

ECU مدل ۴MB2
قابل استفاده برای پژو ۶۰۷

ECU مدل SL96
قابل استفاده برای سمند مدل ۸۱ و ۸۲ ، پارس و ۴۰۵ مدل ۸۱ و ۸۲
پیکان مدل ۸۲ و ۸۳ ، آردی مدل ۸۲ و ۸۳

ECU مدل S2000-10
قابل استفاده برای سمند مدل ۸۲ و ۸۳ ، پارس و ۴۰۵ مدل ۸۲ و ۸۳
پراید مدل ۸۲ و ۸۳ با کد ۱۱۰۰۰، پراید مدل ۸۵ با کد ۱۲۰۰۰، پراید مدل ۸۶ با کد ۱۳۰۰۰ و برد الکترونیکی والئو

ECU مدل S2000-11
قابل استفاده برای پیکان مدل ۸۲ و ۸۳ ، آردی مدل ۸۲ و ۸۳ با علامت RD

ECU مدل S2000-3E
قابل استفاده برای پژو ۲۰۶ مالتی پلکس مدل های قبل از ۸۵

ECU مدل S2000-3F
قابل استفاده برای پژو ۲۰۶ مالتی پلکس قدیمی مدل های قبل از ۸۵

ECU مدل S2000-23/S2000-25/S2000-32/S2000-35
قابل استفاده برای پژو ۲۰۶ غیر مالتی پلکس قدیمی

ECU مدل S2000-LC
قابل استفاده برای سمند مدل ۸۳ و ۸۴ با علامت LC و برد الکتریکی ساژم
سمند مدل ۸۵ و ۸۶ با علامت LC، پارس  و ۴۰۵ مدل ۸۴

ECU مدل S2000-10ILC
قابل استفاده برای پارس و ۴۰۵ مدل ۸۶

ECU مدل S2000-SLC
قابل استفاده برای پارس و ۴۰۵ مدل ۸۵ ، پارس و ۴۰۵ مدل ۷۸ و ۸۸

ECU مدل S2000-PL4
قابل استفاده برای آردی مدل های ۸۴ و ۸۵ و ۸۶ ، پژو ۲۰۶ تیپ ۲ و ۳ قبل از ۸۵

ECU مدل S2000-CNG
قابل استفاده برای پارس و ۴۰۵ دوگانه سوز مدل ۸۵

ECU مدل S3000
قابل استفاده برای مگان ۲۰۰۰ (گیربکس اتومات) مگان ۱۶۰۰ (گیربکس دستی)

ECU مدل J34
قابل استفاده برای پژو ۲۰۶ مولتی پلکس بعد از ۸۵

ECU مدل J35
قابل استفاده برای پژو ۲۰۶ مالتی پلکس SD دوگانه سوز

ECU مدل SIMENS سری قدیمی (KIA)
قابل استفاده برای پراید مدل ۸۱ و ۸۲ و نیمه اول ۸۳

ECU مدل SIEMENS سری جدید و بنزین سوز (SIM2K-34VR)
قابل استفاده برای سمند مدل ۸۶ و ۸۷ با کد ۲۰۰۵ و بدون ایموبلایزر، سمند مدل ۸۶ و ۸۷ با کد ۲۰۰۶ و بدون ایموبلایزر، سمند مدل ۸۸ و ۸۹ و با کد ۲۰۰۷ و با ایموبلایزر، سمند مدل ۹۲ و ۹۳ زیمنسی CIM با استاندارد آلایندگی EU2 و EU4
پارس و ۴۰۵ مدل ۸۹ و ۹۰ با کد ۲۰۰۹ و با ایموبلایزر، پارس و ۴۰۵ مدل ۹۲ با استاندارد آلایندگی EU4 و با ایموبلایزر، پارس و ۴۰۵ مدل ۹۳ با استاندارد آلایندگی EU4 و با ایموبلایزر
ROA مدل ۸۵ و ۸۶ بدون ایموبلایزر
پیکان وانت مدل ۸۳ تا ۸۶ و ۸۷ بدون ایموبلایزر، پیکان وانت مدل ۸۹۷ تا ۹۲ با ایموبلایزر
پیکان وانت مدل ۹۳
پراید مدل ۸۷ بدون ایموبلایزر با کد CR1 یا CR2، پراید مدل ۸۸ با ایموبلایزر (continental) پراید مدل ۸۹ با ایموبلایزر (continental)

ECU مدل SIEMENS بایفول (SIM2K-48VR):
قابل استفاده برای پارس و ۴۰۵ مدل ۸۸ و ۸۹ و ۹۰ و ۹۱
ROA سال مدل ۸۷ و ۸۸ و۸۹ الی آخر با ایموبلایزر

ECU مدل SIEMENS گازسوز (SIM2K-IB):
قابل استفاده برای سمند، پارس و ۴۰۵ مدل ۸۶ تا ۸۷

(ECU VDO SIEMENS (EMS3132
نصب شده روی خودروی L90

ECU مدل SIEMENS دارای ۵ کانکتور:
نصب شده روی خودروی RIO

ECU مدل SIEMENS گیربکس اتوماتیک
نصب شده روی خودروهای پژو ۲۰۶، پارس، C5 و زانتیا با علامت کنتیننتال

ECU مدل BOSCH ME7.4.4
قابل استفاده برای پژو ۲۰۶ تیپ ۵ و ۶ هاچ بک مدل های ۸۲ تا قبل از ۸۵ با موتور TU5
پژو ۴۰۵ و پارس با موتور TU5

ECU مدل BOSCH ME7.4.5
قابل استفاده برای پژو ۲۰۶ تیپ ۵ و ۶ مدل های ۸۶ تا ۹۲ (بعد از ۸۵) با موتور TU5

ECU مدل BOSCH ME7.9.7
قابل استفاده برای پراید مدل ۸۹ و ۹۰ و ۹۱

ECU مدل BOSCH MP5.2
قابل استفاده برای زانتیا ۲۰۰۰ مدل ۸۰ تا ۸۹

ECU مدل BOSCH MP7.3
قابل استفاده برای زانتیا ۱۸۰۰ مدل ۸۰ تا ۸۹
سمند، پارس و ۴۰۵ و پارس ELX

ECU مدل BOSCH ME 7.4.9
قابل استفاده برای سمند مدل ۸۹ و ۹۰ تک سوز بنزین و بدون ایموبلایزر، سمند مدل ۹۰ تک سوز بنزین و با ایموبلایزر، سمند مدل ۹۱ و ۹۰ بایفول و بدون ایموبلایزر

ECU مدل BOSCH M7 .4.11
قابل استفاده برای پراید مدل ۹۲

ECU مدل BOSCH M7.4.4
قابل استفاده برای پارس و ۴۰۵ بنزین سوز مدل ۸۹ (قبل از ۸۹ وجود دارد) و بدون ایموبلایزر، پارس و ۴۰۵ بنزین سوز مدل ۹۰ و با ایموبلایزر

ECU مدل SSAT
قابل استفاده برای پارس و ۴۰۵ مدل ۹۲ و ۹۳ بنزین سوز، پارس و ۴۰۵ مدل ۹۲ و ۹۳ بایفول

با توجه به اهمیت ECU و نقش حیاتی آن در عملکردهای خودرو باید بدانیم که این قطعه همواره در معرض خطر دزدیده شدن است و سارقان به میزان زیادی چشم طمع به آن دوخته اند. برای جلوگیری از بروز این اتفاق استفاده از قفل کامپیوتر راه حلی کاربردی و مطمئن است، وظیفه این قفل افزایش امنیت ECU خودرو می باشد و با ساختار محکم و فلزی خود به سارقین اجازه نمی دهد تا به راحتی ای سی یو را باز کرده یا به سرقت ببرند.
اما یکی دیگر از ابزار محافظتی ECU قفل کاپوت است. قفل کاپوت نیز مانند قفل کامپیوتر باعث افزایش امنیت خودروی شما می شود و علاوه بر ECU از دزدیده شدن باطری، جعبه فیوز و دیگر متعلقات داخل کاپوت جلوگیری می کند.