گلگیر قطعه‌ای است از جنس فلز که دور و اطراف چرخ و لاستیک خودرو قرارگرفته و از اصابت سنگ، شن، اشیاء گوناگون و… به آنها جلوگیری می‌کند. علاوه بر این گلگیر از پاشش گل‌ولای جاده و زمین و همچنین آب به قطعات خودرو و موتور ممانعت به عمل می‌آورد. از این رو وجود گلگیر جهت محافظت از خودرو امری ضروری به نظر می‌رسد.
این قطعه از ورق‌های فلزی و وزن آن بسته به مشخصات خودرو خواهد بود و در هر خودرو متفاوت خواهد بود. نکته‌ای که قابل‌توجه است این است که بعضی از گلگیرها در ساختار ماشین قرارگرفته و از بدنه خودرو جدا نیستند، این در حالی است که برخی از گلگیرها به‌صورت جداگانه تولیدشده و بعداً به بدنه خودرو متصل می‌شوند.
ضرورت وجود گلگیر برای خودروها
همان‌طور که در بالا ذکر شد گلگیرها عموماً قطعه‌ای هستند در بدنه جانبی خودرو که در بالای چرخ‌های اتومبیل نصب‌شده و در هنگام حرکت از پاشش گل‌ولای به بدنه خودرو و چرخ‌های خودرو جلوگیری می‌کنند. علاوه بر این گلگیرها وظیفه‌های دیگری را نیز بر دوش دارند به‌طوری که از اجزای حیاتی در محافظت از چرخ‌های خودرو در حال حرکت هستند. این قطعه‌ها در زمان حرکت علاوه بر ویژگی فوق، از برخورد اشیاء مختلف به لاستیک‌ها جلوگیری کرده و به‌این‌ترتیب احتمال آسیب‌دیدگی و خسارت به چرخ‌ها را کاهش می‌دهد. همچنین یک گلگیر مناسب می‌تواند کمک شایانی به طراحی و شکل ظاهری کلی خودرو کرده و به زیبایی ظاهری خودرو بیفزاید.
جدا از موارد فوق، گلگیرها نقش بسزایی در بهبود سیستم آئرودینامیکی خودروها دارند. ازاین‌رو اگر خودرو دارای گلگیری استاندارد و باکیفیت باشد، علاوه بر محافظت از چرخ‌ها و قسمتی از بدنه خودرو، در زیبایی ظاهری خودرو و همچنین سیستم آئرودینامیکی آن نیز ایفای نقش می‌کند.
این مطالب بیانگر این نکته است که وجود یک گلگیر باکیفیت و مناسب نیازی اساسی برای هر خودرو می‌باشد. ازاین‌رو اگر خودرویی بدون گلگیر مشغول به حرکت باشد، در اثر اصابت سنگ یا شیئی از جاده به سمت خودرو، امکان خسارت به چرخ‌ها، پریدگی رنگ قسمتی از بدنه خودرو و یا شکستن شیشه وجود خواهد داشت. درنتیجه نصب گلگیری مناسب بر روی خودرو ایمنی آن را افزایش خواهد داد.
جدا از موارد بالا، بدون وجود گلگیری مناسب بر روی خودرو، در اثر اصابت شیئی به بدنه و پریدگی رنگ خودرو یا انباشتگی لکه و گردوغبار بر روی بدنه خودرو، بدنه دچار زنگ‌زدگی شده و علاوه بر شست و شو نیاز به تعمیر و رنگ‌آمیزی مجدد خواهد داشت.
ابعاد گلگیرها:
به‌طور کلی گلگیرها از نظر ابعاد و قالب تولیدشده انواع متنوعی دارند که این نوع بسته به مدل خودرو تعیین می‌گردد. از این رو ابعاد یا اندازه مشخصی برای آن وجود نداشته و هر کارخانه طبق طراحی خودرو و استانداردهایی که برای هر خودرو خود تعریف کرده است اقدام به طراحی و تولید گلگیر می‌کند.
گلگیر خودرو و محل قرارگیری آن:
به‌طور کلی محل قرارگیری گلگیر خودروها بعد از انتهای درب‌های جلو و عقب خودرو، و به سمت جلو یا عقب خودرو تا سپرهای جلو و عقب و در قسمت کاپوت خودرو یا صندوق می‌باشد. با در نظر گرفتن محل قرارگیری گلگیرها، در تصادفات کوچک و جزئی نیز با توجه به اینکه آسیب‌دیدگی سپر خودرو منجر به خم شدن ورق فلزی گلگیر نیز خواهد شد، گلگیر ها در معرض ضربه و آسیب‌دیدگی قرار خواهند داشت.
زیرمجموعه‌ها و لوازم جانبی گلگیر خودرو:
گلگیرها نیز همچون دیگر قطعات خودرو زیرمجموعه‌هایی دارند که مهم‌ترین آنها را در زیر معرفی و به بررسی آنها خواهیم پرداخت.
شل گیر گلگیر:
قرار گرفتن در یک روز بارانی یا جاده‌ای پر از خاک و سنگریزه می‌تواند شرایط دشواری را برای هر راننده‌ای فراهم کند. پس از قرارگیری در این شرایط و حرکت خودرو با کمترین سرعت نیز می‌تواند منجر به پاشیدن آب و گل‌ولای از چرخ‌ها خودرو به بدنه شود که کمترین اثر بد این امر کثیف شدن بدنه خودرو می‌باشد. در این حال قطعه‌ای ساده و ارزان‌قیمت از زیرمجموعه گلگیر خودرو به نام شلگیر، از بروز این مشکل جلوگیری خواهد کرد. شلگیر ها یا گل پخش‌کن‌ها در حقیقت یکی از زیرمجموعه‌های گلگیرهای خودرو هستند و قرارگیری آنها بر روی خودرو جزء آپشن های خودروها به احتساب می‌آید. وجود این آپشن بر روی خودرو می‌تواند از پاشیدن گل‌ولای به بدنه خودرو و قسمت‌های زیرین آن جلوگیری کند.
اهمیت نصب شلگیر بر روی خودرو نه تنها در روزهای بارانی، بلکه در هنگام رانندگی در جاده‌های ناهموار، خاکی و یا جاده‌های آسفالته قدیمی نیز محسوس بوده. در هنگام رانندگی در این جاده‌ها، این قطعه از برخورد سنگ، آسفالت خورد شده یا اشیاء دیگر به زیر بدنه خودرو و سوراخ شدن احتمالی این قسمت جلوگیری می‌کند. علاوه بر این، این قطعه می‌تواند از پرتاب سنگ‌ریزه‌ها به خودرو نیز جلوگیری کرده و به‌نوعی نقش محافظ را از بدنه و رنگ خودرو ایفا کند.
متأسفانه در اکثر خودروها این قطعه بر روی خودرو نصب نشده و رانندگان مجبور هستند این قطعه را جداگانه خریداری کرده یا در هنگام سفارش خودرو، این قطعه را به‌صورت آپشن اختیاری خودرو سفارش دهند. علاوه بر کاربردی که در بالا ذکر شد، این قطعه بر روی زیبایی ظاهری خودرو نیز تأثیر اندکی داشته و با عریض کردن نمای پشت خودرو، ازنظر بصری ارتفاع صندوق‌عقب را کمتر خواهد کرد. ازاین‌رو برای افرادی که به خودروهایی با ظاهر اسپرت علاقه‌مند هستند، ولی تمایلی به کم کردن ارتفاع خودرو خود ندارد، شلگیر ها می‌توانند گزینه‌ای نسبتاً مناسب باشند.
همچنین ازآنجایی‌که قسمتی از هوای اطراف موتور خودرو از زیر گل گیرها به جریان در می‌آید، این قطعه بر کاهش حرارت موتور نیز تأثیرگذار خواهد بود. ازاین‌رو بر روی شلگیرها، شیارهایی تعبیه‌شده که جریان هوای عبوری به‌راحتی جابجا گرد. این شیارها این قابلیت را دارند تا جریان هوا را از خود عبور دهند ولی از عبور گل‌ولای یا سنگریزه به موتور خودرو جلوگیری کنند.
محل نصب شلگیر یا گل پخش‌کن بر روی بدنه خودرو
شل گیر خودرو حالتی شبیه به نیم دایره داشته و به‌وسیله پیچ یا خار در قسمت زیرین گلگیر و پشت چرخ‌ها نصب می‌شود. شلگیرهای قسمت جلوی خودرو عموماً از نظر ابعاد نسبت به شل گیرهای عقب کوچک‌تر هستند. جدا از این بر روی برخی از شلگیرها دریچه‌ای جهت دسترسی آسان‌تر به قطعات جلوبندی خودرو تعبیه‌شده است.
نگهدارنده گلگیر و خارها:
نگهدارنده گلگیر و خارها نیز همچون شلگیر ازجمله لوازم جانبی خودرو و زیر مجموعه‌ای از گلگیرها هستند. قرارگیری و نصب گلگیر بر روی بدنه خودرو نیاز به قطعاتی دارد که بتوانند نقش تثبیت‌کننده گلگیر را ایفا کنند. این قطعات این توانایی را دارند تا گلگیر را بر روی خودرو ثابت نگه‌دارند. با در نظر گرفتن خارهایی که بر روی گلگیر خودرو وجود دارند، این قطعه نیازمند قطعه‌های جانبی است که آن را در جای خود ثابت نگه دارد. ازجمله این قطعات نگهدارنده گلگیر و خارها هستند. شاید به عقیده برخی از افراد، این قطعات جزء لوازم جانبی اساسی خودرو نباشند، ولی در صورت عدم استفاده از این قطعات بر روی گلگیرها، با حرکت خودرو گلگیر از بدنه خودرو جدا خواهد شد.
کیفیت گلگیرهای موجود در بازار:
افراد می‌توانند با خرید گلگیر برای خودرو خود، از آن محافظت بیشتری کنند. ازاین‌رو و با در نظر نقش محافظتی گلگیرها، این قطعه نیز همچون دیگر قطعات محافظتی خودرو باید کیفیت بالایی داشته باشد، در غیر این صورت خسارات شدیدی به بدنه و قسمت‌های دیگر خودرو وارد خواهد شد.
زنگ‌زدگی گلگیر:
تا مدت‌ها پیش روش‌های جلوگیری از زنگ‌زدگی به‌درستی صورت نمی‌گرفت و این امر منجر به این می‌شد که خودروهای کلاسیک در برابر زنگ‌زدگی بسیار آسیب‌پذیر باشند. ازاین‌رو قسمت پایینی گلگیر که در پشت چرخ خودرو قرار دارد، محلی رایج برای زنگ‌زدگی است. ازآنجاکه این زنگ‌زدگی امری بسیار رایج است، جهت جلوگیری از پیش آمدن این شرایط برای گلگیر خودروی شما باید از نوع باکیفیت و مرغوب این قطعه استفاده کنید که توانایی حفاظت از خودرو را در تمامی شرایط آب و هوایی داشته باشد.
آسیب‌دیدگی گلگیر:
گلگیرهای قسمت جلوی خودرو با توجه به قرارگیری در حاشیه‌های اصلی اتومبیل، مستعد آسیب بیشتری نسبت به گلگیرهای عقب خودرو هستند. به این جهت که این قطعات در طول مسیر همواره در معرض اصابت قطعه‌های سنگی، زباله‌های موجود بر روی سطح جاده، تصادف با سایر وسایل نقلیه، گردوغبار، گل‌ولای و… قرار دارند. ازاین‌رو تحت این شرایط، نهایتاً گلگیرهای اولیه خودرو که کاملاً سالم بوده و ظاهری زیبا داشتد، خمیده یا مملو از سوراخ می‌شوند. ازاین‌رو ضروری است تا نسبت به تعویض یا تعمیر آنها اقدام کنید.
تهیه گلگیر جدید یا تعمیر آن؟
با توجه به اینکه هزینه تعمیر گلگیر، بسیار بالا بوده و علاوه بر آن، هزینه رنگ زدن مجدد، استفاده از مواد و همچنین تعمیرکار زبده نیز در نظر گرفته می‌شود، هزینه نهایی تعمیر گلگیر از هزینه تهیه یک گلگیر نو بالاتر خواهد بود و ازاین‌رو تعویض قطعات خودرو و استفاده از قطعات یدکی موجود در بازار نسبت به تعمیر قطعه خراب‌شده گزینه‌ای به صرفه‌تر خواهد بود. با توجه به موارد ذکرشده پیشنهاد ما تعویض گلگیر آسیب‌دیده می‌باشد. ولی در شرایطی خسارت وارده به گلگیر جدی نبوده و با تعمیر کوچک به حالت اولیه بازخواهد گشت.
نحوه تعمیر گلگیر خودرو و تفاوت آن با تعمیر سپر
زمانی که قصد دارید نسبت به تعمیر گلگیر خودرو خود اقدام کنید، ضروری است تا قبل از آن شناختی کلی نسبت به مراحل انجام این عملیات داشته باشید. آسیب‌دیدگی گلگیر خودرو، می‌تواند به‌طور جزئی و یا شدید باشد و میزان آسیب‌دیدگی در زمان و هزینه تعمیر آن تفاوت‌هایی را ایجاد خواهد کرد. درصورتی‌که این آسیب‌دیدگی شدید باشد، حتماً باید توسط متخصصین زبده تعمیر گردد.
به‌طورمعمول افراد از تعمیرکار این خواسته را دارند که فرایند تعمیر خودرو را بدون رنگ انجام دهند. در حالی که این شرایط فقط برای خسارت‌های وارده جزئی به گلگیر خودرو صدق می‌کند. البته مهارت تعمیرکار و صافکار نیز تأثیر بسزایی بر این امر دارد. در شرایطی که آسیب وارده به گلگیر شدید باشد و صاحب خودرو نیز قصد تعویض آن را نداشته و اقدام به تعمیر خودرو کند، اگر به رنگ گلگیر آسیب واردشده باشد، رنگ از روی خودرو برداشته‌شده و تعمیرکار با استفاده از ابزارهای مخصوص نسبت به تعمیر گلگیر اقدام می‌کند.
روش قدیمی که تعمیرکاران برای تعمیر گلگیرها استفاده می‌کنند به این شکل است که در ابتدا گلگیر خودرو را چرب کرده و با استفاده از ابزارهای ضروری تعمیر گلگیر را انجام می‌دهند. البته لازم به ذکر است که این روش امروزه کمتر مورداستفاده قرارگرفته و مختص تعمیرکاران قدیمی می‌باشد.
امروزه تعمیرکاران به‌طورکلی برای تعمیر بدون رنگ گلگیرها، از روش‌های تقه گریسی و حرارتی استفاده می‌کنند. همچنین از دستگاه مکش و چکش نیز جهت صافکاری گلگیر استفاده می‌شود. این روش به این صورت است که در ابتدا بخش آسیب‌دیده از گلگیر توسط آب و سمباده کاملاً تمیز خواهد شد. پس‌ازآن با استفاده از شعله‌ای قسمت پشتی گلگیر حرارت دیده و گرم می‌شود تا خاصیت چکش‌خواری پیدا کند. سپس صافکار با استفاده از چکش، ضرباتی را به گلگیر وارد کرده تا به شکل اولیه خود برگردد. پس‌ازآن گلگیر را زیر نور آفتاب قرار داده و عمل موج گیری بر روی قطعه صورت می‌پذیرد. در آخر نیز گلگیر پولیش‌کاری شده و بدنه آن صاف و یکدست می‌شود.
گلگیر اصل، تقلبی و استوک
برای خرید، گلگیرهای متنوعی در سرتاسر بازار در دسترس خریداران هستند و پیشنهاد ما این است که با توجه به موارد بالا، نوع اصلی و باکیفیت این قطعه را خریداری کنید. این امر به این دلیل است که هر خودرویی استانداردهای مخصوص به خود را داشته و در زمان خریداری لوازم‌یدکی و قطعات آن خودرو، اگر قطعات اصلی خریداری نشود، این استانداردها تغییر کرده و کیفیت و کارایی خودرو به طرز محسوسی کاهش می‌باید. این موارد برای گلگیر خودروها نیز صدق می‌کند. گلگیر جلو اصل، دارای رنگ کوره‌ای بوده که در کوره‌های صنعتی و در شرایط استاندارد رنگ‌آمیزی می‌شود. گلگیرهای فابریک ازلحاظ ظاهر، خواب و چین رنگ‌آمیزی دقیقی دارند که دقیقاً مطابق استانداردهای گلگیر فابریک تولیدشده در کارخانه می‌باشند.
گلگیرهایی که به‌طور خام تولید می‌شوند، محدودیتی ازنظر رنگ‌آمیزی نداشته و می‌توان تمام رنگ‌های موجود را بسته به رنگ خودرو بر روی آنها پیاده کرد. نکته‌ای که بسیار حائز اهمیت است این است که در فرایند رنگ‌آمیزی گلگیرهای رنگ کوره‌ای از هیچ‌گونه بتونه‌ای استفاده نمی‌شود.
باید در هنگام خرید این قطعه دقت کنید که نمونه اصلی آن را مطابق با طراحی خودرو و چرخ‌های ماشین خود بخرید تا در زمان نصب گلگیر بر روی بدنه خودرو به‌طور کامل جاافتاده و بر روی خودرو فیت شود.
در بازار علاوه بر مدل‌های فابریک و تقلبی نوع دیگری از گلگیرها نیز وجود دارند که به آنها گلگیرهای استوک میگویند. این نوع گلگیرها به‌نوعی دسته دوم هستند. این قطعات از خودروهای تصادفی که این بخش آنها سالم بوده جداشده و پس از تمییز کردن و پولیش شدن به‌عنوان گلگیرهای استوک در بازار بفروش می‌رسند که قیمت کمتری نسبت به نوع فابریک آن دارند.
