زمانی که موتور ماشین در حالت روشن قرار دارد مخصوصا وقتی سرعت زیاد باشد سبب به وجود آمدن گرمای بسیاری در می شود. این گرمای تولیدی قادر است به همه ی قطعه های خودرو آسیب برساند چرا که میزان دمایی که بر اثر سوختن بنزین در ترکیب با هوا به وجود می آید فوق العاده زیاد است. به همین دلیل است که ماشین باید دارای یک سازوکار کاهنده ی دما داشته باشد تا به وسیله ی آن دمای موتور را کم کند. وظیفه ی خنک کردن خودرو بر عهده ی رادیاتور ماشین می باشد و این قسمت وظیفه دارد دمای موتور را کمتر کرده و کارکرد خودرو بهتر کند. چرا که اگر این دمای بالا در خودرو کاهش پیدا نکند موجب رسیدن آسیب های جدی به سیلندر، واشر سر سیلندر و پیستون ها خواهد شد و حتی ممکن است آنها را ذوب کند.
رادیاتور ماشین
وظیفه رادیاتور ماشین
در بالا گفتیم که دمای زیاد سبب آسیب رسیدن به بخشهای مختلف خودرو می شود و به هیچ عنوان ایده آل نیست. در اینجا است که لزوم وجود رادیاتور ماشین و سیستم خنک کننده ی موتور کاملا به شم می آید. رادیاتور را می توان در حکم مخزن آب خودرو دانست که در دماهای بالا مایعات درون خود را به وسیله ی واتر پمپ به موتور ماشین می فرستد و سبب کاهش حرارت آن می شود. داغ ترین قسمت موتور خودرو را می توان سر سیلندرها دانست که آب درون رادیاتور در حول محدوده ی آنها به حرکت در می آید و گرمای حاصل از آنها را به خود جذب می کند و در نتیجه به سرد شدن آنها کمک شایانی می کند.
مایعی که در رادیاتور قرار دارد به جریان می افتد و در موتور حرکت می کند و پس از انجام این کار مجددا به درون محفظه ی رادیاتور باز میگردد و حرارتی که گرفته است را به وسیله ی فن رادیاتور به هوا انتقال می دهد. و این پروسه به صورت مداوم در حال انجام است.
چطور دمای بالای موتور به وسیله ی رادیاتور ماشین کم می شود؟
پروسه ی کاهش دادن دمای خودرو به وسیله ی رادیاتور بسیار راحت است و به این شکل است که آب داخل رادیاتور درون پایپ های منتقل کننده و درون موتور حرکت می کند و در نتیجه ی آن دمای موتور به خوبی کاهش پیدا می کند.اگر بخواهیم این پروسه را به صورت ساده بیان کنیم باید بگوییم که اول آب سردی که در فضای تحتانی رادیاتور وجود دارد به وسیله ی پایپ منتقل کننده ی آب رادیاتور به موتور، به موتور خودرو ورود می کند و با حرکت کردن در داخل سیستم موتوری خودرو سبب کاهش دمای موتور می شود.
سپس همان آب دمای سیلندر را نیز کاهش داده و آن را خنک می کند و سپس به سرسیلندرها برده می شود و دمای بالای فضای سوختن خودرو را نیز کاهش می دهد. پس از انجام همه ی این اعمال آب مورد نظر که دیگر تمام سرمای خود را از دست داده و دارای دمای زیادی است به وسیله ی پایپ هایی که کار آنها برگرداندن آب داغ از موتور به رادیات هستند به رادیاتور و فضای بالایی آن بر میگردد. سپس در رادیاتور ماشین دوباره این آب خنک می شود و پروسه ی گفته شده ادامه پیدا می کند.
قسمت های مختلف تشکیل دهنده ی رادیاتور ماشین چیست؟
رادیاتور خودرو برخلاف سایر قسمت های خودرو از سیستم پیچیده و خاصی برخوردار نیست و تنها از چند قطعه تشکیل شده که در ذیل به بررسی آنها می پردازیم:
اولین قسمتی و اصلی ترین بخش که آن را معرفی می کنیم شبکه رادیاتور است. در محل قرارگیری آن و در قسمت های جلو و پشت آن دو عدد فن رادیاتور قرار گرفته اند که با رد کردن هوا از شبکه ها باعث کاهش دمای آب در خودرو می شود. آبی که در اثر گردش درون موتور داغ شده است و وارد رادیاتور می شود به کمک پروانه ی رادیات که همین دو فن رادیاتور گفته شده در بالا هستند دمای آن کاهش پیدا می کند و دوباره وارد فضای پایینی رادیاتور شده و سپس به پروسه ی خنک کردن خود ادامه می دهند.
بخش بعدی تشکیل دهنده ی رادیاتور ماشین فضای پایینی رادیاتور است. فضای پایینی رادیاتور مکانی است که آب خنک شده به وسیله ی فن ها در آن جمع می شود. آب سرد از لحاظ وزنی سنگین تر از آب گرم است به همین دلیل است که در قسمت پایینی قرار می گیرد و در انتها نیز به لوله های منتقل کننده ی آب که به سمت موتور می روند وارد شده و کار خود را انجام می دهد.
قسمت بعدی لوله های منتقل کننده ی آب از رادیاتور خودرو به موتور هستند. این لوله ها که در تحتانی ترین قسمت رادیاتور ماشین قرار گرفته اند، آب سرد را برای انتقال به موتور هدایت می کنند تا پروسه ی کاهش دمای موتور صورت بگیرد.
یک نوع دیگر از لوله های منتقل کننده نیز هستند که از موتور به رادیاتور کشیده شده اند. کار این لوله ها این است که آبی که برای خنک کردن موتور بکار رفته و حالا دارای دمای بسیار بالایی است را به رادیاتور ماشین و جایی که باید برود یعنی محفظه ی بالایی رادیاتور راهنمایی می کند.
علت های کاهش یافتن سطح آب رادیاتور چیست؟
آب رادیاتور ماشین می تواند به علت های مختلفی کاهش پیدا کند که برخی از این دلیل ها عبارت هستند از:
سوراخ شدن رادیاتور خودرو، ایراد دار شدن رادیاتور، مشکل دار شدن و یا سوراخ شدن شلنگ رادیاتور، مشکل در بخاری خودرو، هوا گرفتگی رادیاتور، جوش آمدن آب رادیاتور، رسوب کردن مواد در رادیاتور، ایجاد مشکل در فن رادیاتور، سوختن واشر سرسیلندر به علت دمای بالا، خروج آب از منبع انبساط و بسیاری دلیل های دیگر، که در اینجا به همین ها بسنده میکنیم.
پس میبینید که با کاهش پیدا کردن سطح آب موجود در رادیاتور چه مشکلات زیادی می تواند پیشامد کند، در نتیجه چک کردن سطح آب رادیاتور از اهمیت بالایی برخوردار است. کاهش سطح آب رادیاتور خودرو می تواند در نهایت منجر به سوختن موتور و خراب شدن شدن پیستون ها شود که برای تعمیر این قسمت ها فرد متحمل هزینه های بالایی می شود.
از کجا متوجه شویم رادیاتور ماشین دچار اشکال شده است؟
برای اینکه بفهمیم آیا رادیاتور خودرو دچار ایراد شده است یا خیر نشانه هایی وجود دارد که در ادامه به آنها می پردازیم:
اولین مورد روشن شدن چراغ آلارم ماشین است که به ما این پیغام را می دهد که ممکن است رادیاتور ماشین آسیب دیده باشد. کاهش یافتن سطح آب رادیاتور هم از جمله نشانه هایی است که باید به آن توجه شود. اگر رادیاتور خودرو آب می دهد یا از آن بخار بیرون می آید هم باید حتما آن را از نظر خرابی بررسی کنید. همچنین افزایش دمای آب و افزایش سطح آمپر آب هم از نکته هایی است که باید به آن دقت شود. در انتها نیز اگر احساس می کنید خودروی شما عملکرد پیشین خود را ندارد و به شکلی نا متعادل کار می کند حتما رادیاتور ماشین را بررسی کنید.
چه عامل هایی سبب آسیب دیدن رادیاتور ماشین می شود؟
عامل های مختلفی در خراب شدن رادیاتور ماشین دخیل هستند. اگر در اتصال های رادیاتور ایرادی پیش آید و یا لوله های منتقل کننده ی آب پاره شده و یا ترک بخورند ممکن است سبب خراب شدن رادیاتور ماشین شود. علاوه بر این آسیب دیدن واتر پمپ و ترموستات نیز می تواند سبب آسیب دیدگی رادیاتور شود. اگر فیوز فن رادیاتور بسوزد یا مخزن آب رادیاتور دچار نشتی شود هم ممکن است این بخش از خودرو دچار مشکل شود.
پیشگیری از آسیب دیدن رادیاتور ماشین
یکی از مهم ترین کارهایی که می توانید برای پیشگیری از خراب شدن رادیاتور خودرو خود انجام دهید استفاده از سرویس های دوره ای است. در این حالت اگر خود مالک خودرو در این زمینه اطلاعاتی دارد و اصطلاحا دستی بر آتش دارد می تواند خود از پس این سرویس های دوره ای رادیاتور ماشین خود بر بیاید اما اگر فرد در این زمینه اطلاعی نداشته نباشد بهترین کار این است که به یک تعمیرکار متخصص مراجعه کند. حتی جدیدا نیز اپلیکیشن هایی وجود دارند که با استفاده از آنها قادر خواهید بود بدون حرکت دادن ماشین خود و فقط در منزل از خدمات تعمیرکاران مجرب بهره گیرید.
اجزای واتر پمپ
یکی از مهم ترین قطعه ها در ماشین واترپمپ است که کار اصلی آن به حرکت درآوردن متناوب مایعات درون موتور خودرو اعم از آب، ضدیخ و ضدجوش است و علت این جریان یافتن برای کنترل دمای آنها است.
در موتورهای سوختی تقریبا هفتاد درصد نیروی تولیدی به گرما مبدل می شود و به همین علت است که لزوم وجود یک سیستم کاهش دهنده ی دما در تمامی خودروها مطرح است. یکی از اجزای اصلی سیستم کاهنده ی دمای خودرو واتر پمپ یا پمپ آب است. گرمای حاصل از سوخت بنزین درون موتور تقریبا عددی برابر با دو هزار و پانصد درجه سانتی گراد است،
در صورتی که این دما باید تقریبا در محدوده ی نود تا نود و پنج درجه ی سانتی گراد باشد تا عملکرد موتور خودرو به درستی انجام بگیرد. زمانی که ماشین روشن می شود واترپمپ هم کار خود را آغاز می کند و با به حرکت درآوردن مایعات نقش خنک کنندگی خود را به انجام می رساند. این جریان مایع به شکلی متناوب و همیشگی حول موتور وجود دارد و کمک می کند تا دمای موتور در سطح ایده آل آن بماند.
واتر پمپ
وظیفه ترموستات
ترموستات را می توان یکی از قطعه های مهم موجود در خودرو دانست که در تنظیم دما نقش بسزایی دارد. این قطعه به کنترل دمای موتور کمک شایانی کرده و سبب حفظ حرارت موتور در حد و اندازه ی استاندارد ان یعنی هشتاد و پنج درجه ی سانتی گراد می شود. حفظ تعادل دمایی موتور خودرو یکی از مهم ترین مواردی است که که سبب حفظ و نگهداری بهتر از خودرو می شود. اگر دمای موتور زیادی پایین باشد باعث می شود روغن موتور از حد معمول خود غلیظ تر شده و اگر این دما بالا باشد روغن را از حد مطلوب آن رقیق تر می کند که به طور کلی هر دوی این موارد سبب مشکل دار شدن موتور و در نهایت مستهلک شدن آن می شود.
پس نقش ترموستات در خودرو بسیار حیاتی است. اگر دمای موتور پایین باشد این قطعه وظیفه ی بالا بردن آن را بر عهده دارد و اگر دمای آن بالا باشد هم کمک می کند تا دما کاهش یافته و موتور به دمای ایده آل خود بازگردد.
ترموستات این کار را به کمک نظم دهی به حرکت آب در سیستم خنک کننده موتور انجام می دهد. ترموستاتهای مدل های مختلفی دارند که مطابق با سطح آستانه ی دما تقسیم بندی می شوند. هر قدر که دمای این قطعه پایین تر باشد موتور خودرو دارای گرمای کمتری است و در نتیجه ی آن قسمت کاهش دهنده ی دما سریع تر وارد کار می شود.
ترموستات
شیلنگ آب رادیاتور چیست و چه خرابی هایی می تواند داشته باشد؟
عموما خودروها دارای دو نوع شیلنگ آب رادیاتور هستند. یکی از نوع ورودی و برای آمدن آب به داخل رادیاتور و ویگری از نوع خروجی و برای بیرون رفتن آب از رادیاتور. شیلنگ آب رادیاتور از نوع خروجی معمولا سرعت خرابی بیشتری در مقایسه با نوع ورودی دارد و این به این علت است که این شیلنگ آب دارای حرارت بالا که فشار بیشتری نیز دارد را با خود حرکت می دهد.
شیلنگ آب رادیاتور ممکن است دارای مشکل هایی از قبیل نشتی، ترک خوردگی، ورم کردن و غیره باشد.
شیلنگ آب رادیاتور
مخزن آب رادیاتور
درون مخزن آب رادیاتور، در یک محفظه ی پلاستیکی که به رادیاتور وصل است فن های آن قرار گرفته اند. عموما این مخزن آب رادیاتور طوری طراحی شده اند که مشخص می کنند آیا میزان مایعات کاهنده ی دما به اندازه هست یا خیر. این مخزن دارای یک درپوش پلاستیکی است که وقتی سطح فشار رادیاتور از آن بالاتر میرود سیستم خنک کننده موظف می شود مایع را از رادیاتور به مخزن آن حرکت دهد.
