بررسی انواع تسمه در خودرو و علائم خرابی آنها
قرار دادن انواع تسمه در خودرو با هدف تسهیل عملکرد چرخ‌دنده‌ها، پولی‌ها و … صورت می‌گیرد. اما این تسمه‌ها طول عمر مشخصی داشته و در صورت خرابی
مشکلات زیادی را ایجاد می‌کنند. به همین منظور داشتن اطلاعات در رابطه با انواع تسمه خودرو، علائم خرابی هر یک از آنها و زمان مناسب برای تعویضشان، برای هر راننده‌ای ضروری و لازم است.
ما درباره این موضوع تحقیق کرده ایم و مقاله زیر نتیجه آن است و در ادامه به بررسی انواع تسمه‌های به کار رفته در خودرو و نکات مربوط به آنها می‌پردازیم. با ما همراه باشید!
تسمه چیست؟
تسمه به حلقه‌ای گفته می‌شود که دارای جنس انعطاف‌پذیری بوده و کار آن انتقال انرژی و ایجاد اتصالات مکانیکی است. تسمه‌ها معمولا به دور چند قرقره،
پولی و چرخ قرار گرفته و یک مدار بسته را به وجود می‌آورند. در نتیجه علاوه بر حفظ ارتباط مکانیکی میان این قطعات، نیروی چرخشی آنها را هم به یک‌دیگر منتقل می‌کنند.
بیشترین کاربرد تسمه در سیستم موتورهای درون‌سوز است و به عنوان جزئی مهم در این موتورها شناخته می‌شود.
تسمه‌ها قادرند نیروی چرخشی موتور را به سایر اجزای سیستم منتقل کرده و حرکت آنها را موجب شوند.
امروزه تسمه‌ها را در قطرهای مختلف، بسته به نوع کارایی و محل استفاده تولید می‌کنند. جنس به کار رفته در ساخت این حلقه‌های انعطاف‌پذیر نیز از لاستیک مقاوم است.
این لاستیک دارای عمر مشخصی بوده و پس از مدت زمان طولانی استفاده، قابلیت ارتجاعی خود را از دست می‌دهد. در نتیجه احتمال پارگی یا ترک‌خوردگی تسمه وجود دارد.
قطعا آسیب دیدن تسمه‌ها در سیستم‌های مختلف، صدمات جبران‌ناپذیری به همراه خواهد داشت. خودرو نیز به عنوان یکی از اصلی‌ترین سیستم‌های بهره‌بردار از تسمه،
احتمال مواجه با این مشکلات را دارد. به همین منظور در ادامه انواع تسمه‌های خودرو و عواقب خرابی هر یک از آنها را توضیح می‌دهیم.
1- تسمه تایم
اگر به جلوی موتور در زیر کاپوت نگاه کنید، در برخی موارد یک تسمه دندانه دار را پیدا خواهید کرد (اگرچه در اکثر وسایل نقلیه فعلی، این تسمه با یک زنجیر جایگزین می شود..
این تسمه از طریق چندین قرقره به میل لنگ و میل بادامک متصل می شود. تسمه تایم که سال‌ها پیش به آن تسمه محرک گیلمر نیز گفته می‌شد وظیفه دارد نیرو را به میل بادامک موتور برساند
و آن را دقیقاً با میل لنگ هماهنگ نگه دارد. این کار تضمین می کند که دریچه های سوپاپ ها در زمان مناسب باز و بسته شوند و اصولا به همین دلیل هم به آن تسمه تایم می گویند.
تسمه تایم معمولا بعد از 120 هزار کیلومتر خراب می شود البته برخی از تسمه های تایم می توانند تا 140 هزار کیلومتر نیز دوام بیاورند. پمپ های آب نیز تقریباً به همان اندازه کار می کنند.
تعویض تسمه تایم و پمپ آب با هم همیشه عاقلانه است و توصیه می شود پمپ آب را حتی اگر قطعه هنوز به خوبی کار می کند، تعویض کنید زیرا احتمال اینکه پمپ قبل از فرسودگی تسمه تایم بعدی از کار بیفتد زیاد است.
مهمترین نشانه های خرابی تسمه تایم عبارتند از:
- – عملکرد نامناسب موتور و تنظیم نبودن آن
- – بد استارت خوردن خودرو
- – خروج غیر عادی دود از اگزوز
- – شنیدن صدای قیژ قیژ و غیر عادی از موتور
به صورت کلی باید گفت بهترین کار در هنگام مشاهده هر یک از این علائم بررسی سریع تسمه تایم است. همچنین معمولا،
بازرسی شرایط تسمه تایم به عنوان یکی از کارهای مهم پیش از هر مسافرت توصیه می‌شود.
2- تسمه فن
سیستم خنک کننده برای تامین انرژی نیاز به تسمه دارد و این تسمه می تواند بخش های پمپ آب و فن رادیاتورو تهویه مطبوع را در سیستم خنک کننده تغذیه کند.
با تغذیه سیستم خنک کننده، یک تسمه فن عملکرد زیر را انجام می دهد:
- رادیاتور را خنک می کند.
- مایع خنک کننده را از طریق موتور به گردش در می آورد.
اگر تسمه فن پاره شود، موتور شما دیگر خنک نمی شود و به همین دلیل جوش آوردن خودرو معمولا مهمترین نشانه خرابی این تسمه است.
گرم شدن بیش از حد موتور ممکن است منجر به تعمیرات پرهزینه شود بنابراین ایده خوبی است که تسمه فن را در بازرسی های معمول و دوره ای خودرو بررسی کنید.
3- تسمه دینام
یکی دیگر از انواع تسمه ها در خودرو تسمه دینام است که وظیفه انتقال نیروی گشتاور موتور به اجزای مختلف ماشین را برعهده دارد. این تسمه نیروی لازم برای دینام،
اویل پمپ و در برخی مواقع واتر پمپ و تهویه مطبوع را تامین می‌کند. تسمه دینام با پیچیدن به دور قرقره یا پولی مخصوصش که متصل به میل‌لنگ است،
نیروی لازم را به دست می‌آورد. در نتیجه با شروع کار موتور و چرخش میل‌لنگ، تسمه هم به حرکت درآمده و گشتاور موتور را به اجزای نام برده منتقل می‌کند.
وجود هرگونه مشکل در تسمه دینام به عنوان یکی از انواع تسمه در خودرو منجر به توقف عملکرد اجزای مرتبط با آن می‌شود.
تسمه دینام وظیفه تامین انرژی مورد نیاز دینام در سیستم برق خودرو و تامین نیروی چرخشی لازم برای پمپ هیدرولیک سیستم فرمان (در خودروهای دارای فرمان هیدرولیکی) را در خودرو برعهده دارد.
تسمه دینام به سبب کارکرد مداوم، استهلاک بالایی نیز دارد. از این رو لازم است همواره آن را به صورت دائم بررسی نموده و از سلامتش اطمنان حاصل کنید.
پیشنهاد می‌شود هنگام انجام سرویس‌های دوره‌ای خودرو، تسمه دینام آن هم چک شود. البته در بیشتر خودروها طول عمر تسمه دینام حدود ۵ سال و یا به ازای 80 هزار کیلومتر رانندگی است.
این تسمه در صورت خرابی مشکلاتی نظیر اختلال در شارژ باتری و تامین برق مورد نیاز سیستم برق خودرو و از کار افتادن پمپ هیدرولیک و از بین رفتن نرمی فرمان را در پی دارد.
علائم خرابی تسمه دینام عبارتند از:
- – مشاهده هرگونه پارگی، خورده شدگی، ساییدگی و خشک شدگی در کل طول تسمه و یا نشانی از این موارد
- – ایجاد خاصیت کشسانی در تسمه
- – چرب شدن تسمه
- – شنیدن صدایی شبیه به جیر جیر از بخش موتور
- – عدم کنترل مناسب بر فرمان
- – کارکرد ناقص کولر و تهویه مطبوع
تسمه ها یکی از بخش های مهم هر خودرو هستند و وجود آنها برای انتقال نیرو در خودرو ضروری است. از آنجایی که وظایف مهمی بر دوش این قطعات هستند و هزینه تعویض آنها
نیز به نسبت دیگر قطعات کم است توصیه می گردد تسمه ها را در هر بازدید دوره ای بررسی و از سلامت آنها اطمینان حاصل نمایید تا از هزینه های آینده و اشکال در دیگر سیستم های خودرو جلوگیری گردد.
