باتری اتومبیل یکی از تجهیزات ضروری خودرو می باشد که قابل شارژ شدن است و وظیفه راه اندازی موتور و تامین نیروی برق اتومبیل را بر عهده دارد. استارت خودرو توسط نیروی باتری به چرخش در آمده و باعث روشن شدن موتور می گردد. تامین نیروی تجهیزات الکتریکی نیز بر عهده باتری اتومبیل می باشد. دینام خودرو به صورت مداوم باتری اتومبیل را شارژ کرده و این قطعه تا زمانی که دینام فعال است، می تواند به کار خود ادامه دهد. مشکل از زمانی شروع می شود که ساختار باتری به دلیل فرسودگی یا ایراد کیفی از بین رفته و دیگر قادر به شارژ شدن و ولتاژ دهی نباشد. که در این صورت اتومبیل نیز روشن نمی گردد و می بایست نسبت به تعویض باتری اقدام کرد. در مواقع اضطراری روش های دیگری همچون استفاده از باتری کمکی، نیز می تواند راهگشای مشکل باشد.
مشخصات باتری خودرو
بیشتر باتری های موجود در دنیا از یک عملکرد اصلی پیروی می کنند و فقط از نظر ساختار داخلی یا اندازه با یکدیگر تفاوت دارند. باتری ها بنا به نیاز تعریف شده، با ارائه ولتاژ و آمپر دهی مناسب، برای راه اندازی وسیله مورد نظر به کار گرفته می شوند. باتری های اتومبیل با قابلیت شارژ شدن، و عمدتا از نوع سربی اسیدی ساخته شده و در ابعاد مختلفی به فروش می رسند. عموم خودروهای سواری به باتری های 12 ولت مجهز بوده و با توجه به وسایل الکتریکی موجود در اتومبیل، مقدار آمپر خروجی آنها با یکدیگر متفاوت است. به زبان ساده در یک منبع تولید انرژی، ولتاژ، شدت جریان تولیدی و آمپر نیز مقدار جریان الکتریکی منبع می باشد. به عبارتی دیگر اگر شدت ولتاژ تولیدی کم یا زیاد باشد می تواند به وسیله برقی آسیب وارد کند. اما میزان آمپر خروجی فقط به مدت زمان کارکرد مصرف کننده مرتبط است. یک اتومبیل سواری در لحظه استارت زدن به 12 تا 14 ولت برق و حداقل 250 آمپر، جریان الکتریکی نیازمند است.
ساختار داخلی باتری اتومبیل
علت خرابی باتری ماشین
باتری اتومبیل از صفحات سربی متصل به هم و اسید سولفوریک رقیق شده با آب مقطر، تشکیل شده است. در طول کارکرد خودرو به خصوص هنگام استارت زدن، قطعات سربی تحت فشار جریان برق، دچار خوردگی شده و به مرور از یکدیگر جدا می شوند تا جایی که دیگر قادر به ذخیره و نگهداری انرژی الکتریکی نیستند. در این لحظه می توان گفت که عمر باتری به پایان رسیده و می بایست نسبت به تعویض آن اقدام کرد. سرویس و نگهداری به موقع باتری می تواند عمر مفید آن را افزایش دهد. عدم بازدید سطح الکترولیت باتری باعث نقص عملکرد آن می‌شود. هموار بودن محل قرارگیری باتری بسیار مهم و حائز اهمیت است و تکان های شدید می تواند به ساختار داخلی آن لطمه وارد کند. استفاده از دزدگیر و سیستم صوتی، فشار بیشتری به باتری تحمیل می کند. عدم استفاده از اتومبیل به مدت طولانی باعث تخلیه شارژ الکتریکی، و میتواند عامل شروع خرابی باتری تلقی گردد.
استفاده از باتری کمکی برای استارت زدن
روشن کردن خودرو با باتری قلمی
زمانی که باتری اتومبیل از بین می رود بهترین و رایج ترین راه ممکن برای روشن کردن موتور، استفاده از کابل های سیار و کمک گرفتن از باتری اتومبیل دیگر است. بر اساس یک ایده تئوری با اتصال هر نوع باتری دیگر، می‌توان موتور خودرو را روشن نمود. مشروط بر اینکه مقدار ولتاژ و آمپر خروجی منبع مورد نظر مطابق با مصرف کننده اصلی، یعنی استارت خودرو باشد. برای انجام این کار دانستن دو نکته ضروری است. الف: جریان آمپر خروجی و مقدار ولتاژ باتری در لحظه استارت زدن چه مقدار است ب: نحوه اتصال مدارهای سِری و موازی به چه شکل می‌باشد.
تصور کنید که باتری اتومبیل شما به یکباره از کار افتاده و هیچ گونه امکاناتی در اختیار ندارید. تنها چیزی که موجود می باشد، تعدادی باتری قلمی است که بر حسب اتفاق با خود به همراه دارید. باید تلاش کنید که توسط این تعداد باتری قلمی، اتومبیل را روشن کنید. اما قبل از توضیح انجام کار باید بدانید که این یک ایده غیر اصولی بوده و ضمن دشواری مراحل اجرا، می تواند بسیار خطرناک باشد و صدمات قابل توجهی به وسیله نقلیه شما وارد آورد. برای انجام این کار به بیش از هزار باتری AA از نوع آلکالاین و با کیفیت نیاز است. به طور معمول هر عدد باتری قلمی، 5/1 ولت برق و به طور متوسط 2 آمپر جریان تولید می کند. با این وجود شما قادر خواهید بودن با سری و موازی کردن باتری های موجود به مقدار جریان مطلوب جهت راه اندازی استارت اتومبیل دست پیدا کنید.
پیشنهاد بازدید: انواع سیبک خودرو
عملیات سری یا موازی کردن
طبق توضیحات قبل، شما با مفهوم ولت و آمپر آشنا شدید. در حال حاضر باید نحوه سری و موازی کردن منبع انرژی یا باتری را بیاموزید. فرمول پیاده سازی این دو مدار بسیار ساده است. هنگامی که باتری های قلمی را پشت سر هم و به صورت قطار به یکدیگر متصل کنید، در واقع آنها را سِری کردید به این صورت که قطب مثبت باتری اول را به قطب منفی باتری دوم متصل می کنید. به همین ترتیب هر چه تعداد باتری ها بیشتر باشد، شما ولتاژ بیشتری را بدست خواهید آورد. به عنوان مثال برای تولید 12 ولت برق، می بایست 8 باتری 5/1 ولتی را به صورت سری به یکدیگر متصل کنید. توجه داشته باشید که در این حالت، مقدار جریان آمپر خروجی هیچ تغییری نمی‌کند.
سری کردن باتری ها
و اما موازی کردن به این صورت است که می بایست قطب های هم نام باتری را به یکدیگر متصل نمایید. به این معنی که قطب های مثبت، توسط یک کابل به یکدیگر وصل شده و قطب های منفی نیز توسط کابلی جداگانه به یکدیگر متصل شوند. به عنوان نمونه برای روشن نگه داشتن طولانی مدت یک لامپ 5/1 ولت، می بایست دو باتری 5/1 ولتی را به صورت موازی به یکدیگر متصل نمایید. در این حالت ولتاژ ثابت مانده و فقط میزان آمپر افزایش پیدا می کند. در نتیجه مدت زمان کارکرد منبع انرژی به دو برابر حد معمول افزایش می یابد.
موازی کردن باتری ها
بنابراین جهت راه اندازی استارت ماشین ، به این ترتیب عمل می کنیم.
1- تعداد 1000 عدد باتری قلمی را به صورت ردیف های 8 عددی با هم سری می کنیم (هر 8 باتری در یک ردیف) در این صورت 125 ردیف باتری سری شده با خروجی 12 ولت خواهیم داشت.
2- قطب های همنام این 125 ردیف باتری را به صورت موازی به یکدیگر متصل نموده تا به جریان مورد نظر یعنی 250 آمپر دست پیدا کنید.
در این صورت مقدار نیروی الکتریکی لازم برای راه اندازی استارت خودرو، آن هم به مدت حداکثر سه ثانیه فراهم شده است.
همانطور که گفته شد این آزمایش فقط به صورت تئوری و محاسبات ریاضی، منطقی به نظر می رسد چرا که میزان مقاومت باتری های قلمی نسبت به باتری اتومبیل بسیار متفاوت است و ممکن است منجر به انفجار یا آتش سوزی گردد بنابراین در دنیای واقعی، انجام این کار به هیچ وجه توصیه نمی شود.
پیشنهاد مطالعه: جک K7 شاسی بلند جدید کرمان خودرو
اتصال باتری های قلمی
سرویس نگهداری باتری خودرو
باتری های اتومبیل به طور معمول از عمری بین دو تا چهار سال برخوردار هستند که این زمان بسته به نوع استفاده و نگهداری آن متغیر می باشد. اگر می خواهید باتری اتومبیل شما طول عمر بیشتری داشته باشد موارد زیر را مورد توجه قرار دهید.
باتری های سیلد اسید امروزی که به باتری های اتمی معروف هستند، نیازی به تنظیم سطح الکترولیت ندارند. اما چنانچه از باتری های قدیمی استفاده می کنید، هر چند وقت یکبار سطح الکترولیت آن را بررسی کرده و در صورت نیاز محلول آب مقطر را به آن اضافه کنید. سیستم صوتی و بلندگوهای پر مصرف عمر باتری را کاهش می دهند. لامپ های مه شکن به شدت پر مصرف هستند بنابراین از روشن کردن بی مورد چراغ های مه شکن پرهیز کنید. با اتصال دو باتری به یکدیگر (باتری به باتری کردن) سعی در روشن کردن اتومبیل های دیگر نکنید. و در صورتی که مصرف کننده های برقی اتومبیل شما از حد استاندارد بیشتر است پیشنهاد می شود باتری هایی که مقدار آمپر بیشتری دارند را خریداری نمایید.
