خودروها نمیتوانند حرف بزنند، اما میدانند چگونه باید مشکلات خود را به صاحبشان اعلام کنند!. روشن شدن چراغ چک خودرو که در پشت آمپر قرار داد، نشان از یک یا چندین مشکل اساسی در خودرو دارد. این چراغ که اغلب به رنگهای زرد، نارنجی و قرمز است و شکلی شبیه به موتور خودرو دارد، راهی برای اطلاعرسانی به راننده است.
روشن شدن چراغ چک خودرو ممکن است علتهای بسیاری داشته باشد، اما تنها کاری که مالک خودرو باید انجام دهد این است که این چراغ را نادیده نگیرید. اگر دستی به آچار دارید(فنی هستید) میتوانید برخی از آنها را خودتان رفع کنید، در غیر این صورت باید خودرو را پیش مکانیک مجربی ببرید. با این حال، مشکلاتی که باعث میشوند چراغ چک خودرو روشن شود، به شرح زیر هستند:
۱- خرابی در سنسور اکسیژن
سنسور اکسیژن(که حسگر O2 نیز میگویند) میزان اکسیژن غیرقابل احتراق در سیستم اگزوز ماشین را اندازهگیری میکند. این سنسور، اطلاعات را به کامپیوتر خودرو ارسال میکند تا کامپیوتر از اطلاعات برای تنظیم مخلوط هوا و سوخت در داخل سیلندرها استفاده کند. حتی اگر سنسور اکسیژن نیاز به تعویض داشته باشد، موتور همچنان به کار خود ادامه میدهد، اما خودرو بنزین(یا گاز) بیشتری میسوزاند.
در درازمدت، خراب شدن سنسور اکسیژن، میتواند به اجزای دیگر ماشین مانند شمعها(مولد جرقه خودرو) و مبدل کاتالیزور(فیلتر شیمیایی که به لوله اگزوز وصل است) آسیب برساند. به خاطر داشته باشید که بیشتر خودروهای جدید بیش از یک سنسور O2 دارند. همچنین قیمت سنسور اکسیژن بسته به نوع خودرو متفاوت است.
۲- شُل بودن درپوش باک بنزین
شل بودن درپوش سوخت یکی از متداولترین علل روشن شدن چراغ چک خودرو است. درپوش، بخش مهمی از سیستم تحویل سوخت اتومبیل است. این امر به ویژه مانع از بخار شدن سوخت از مخزن میشود و به حفظ فشار کامل سیستم کمک میکند.
اگر چراغ چک بلافاصله بعد از پُر شدن باک روشن شود، لازم است ماشین را کنار بزنید و مطمئن شوید که درپوش در جای خود قرار دارد، همچنین بررسی کنید آیا درپوش سفت بسته شدهاست یا خیر!. گاهی اوقات نیز ممکن است نیاز به تعویضِ درپوش باشد، اما انجام این کار زیاد هزینه بَردار نخواهد بود.
۳- خرابی مبدل کاتالیزور
مبدل کاتالیزور، سیستم اگزوز خودرو و خروجی گازها را کنترل میکند؛ به این معنا که مونوکسید کربن حاصل از فرآیند احتراق را به دی اکسید کربن تبدیل میکند. هر خودرویی که با بنزین کار میکند، مبدل کاتالیزور دارد. این مبدل عملکرد سادهای دارد و اغلب نمیتوان از خرابی آن جلوگیری کرد(براساس میزان کیلومتر طی شده باید تعویض شود).
انجام تعمیر و نگهداری منظم و به موقع(مانند تعویض روغن) جهت سالم نگه داشتن مبدل کاتالیزور اتومبیل بسیار مهم است. اگر به ندرت رانندگی میکنید و در بیشتر موارد خودروی شما در پارکینگ است، هر چند وقت یکبار در بزرگراهها با سرعت مجاز رانندگی کنید تا اطمینان حاصل شود که مبدل کاتالیزور بسته نشدهاست. همچنین به صداهای عجیب اگروز و رنگ غیرعادی دودی که از آن خارج میشود نیز دقت کنید.
۴- خراب شدن شمعها و سیم پیچی
به عبارت ساده، سیم پیچ احتراق(کوئل)، برقی را که شمعها برای احتراق سوخت و مخلوط هوا در سیلندرها نیاز دارند را تولید میکند. اتومبیلهای قدیمی یک سیم پیچ منفرد دارند، اما بسیاری از ماشینهای امروزی از یک سیم پیچ در هر یک از سیلندرها استفاده میکنند.
اگر خودرو شما دارای یک پیشرانه V8 در زیر کاپوت خود است، بنابراین هشت سیم پیچ جداگانه دارد. مهم نیست که خودرو چه تعداد سیم پیچ دارد، اگر هر کدام از سیم پیچها درست عمل نکند، چراغ چک خودرو روشن میشود. اما به یاد داشته باشید، کوئل فرسوده میتواند باعث خاموش شدن غیرمنتظره خودرو شود.
همچنین شمعهای خراب نیز باعث ایجاد مشکلات مختلفی ازجمله درست کار نکردن موتور در هنگام شتاب گرفتن میشوند. برای برطرف کردن این مسائل، ضروری است شمعها را به موقع عوض کنید.
۵- فرسودگی وایر شمعها
همانطور که از نام آن پیدا است، وایر شمعها نیروی برق را از کوئل به شمع منتقل میکنند. عدم درست کار کردن وایر باعث میشود که مخلوط سوخت و هوا در سیلندرها مشتعل نشود. خرابی وایرها منجربه روشن شدن چراغ چک خودرو میشود.
اکثریت قریب به اتفاق اتومبیلها از یک وایر در هر سیلندر استفاده میکنند، اما مدلهایی وجود دارد – به ویژه برخی از مرسدس بنزهای قدیمی – که دارای دو شمع در هر سیلندر و به تبع آن دو وایر هستند. علائم خرابی وایر شمعها شامل خامسوزی موتور در مصرف عادی، افت قابل توجه در عملکرد موتور و شتاب پایین خودرو است.
۶- خرابی سنسور جریان هوا
سنسور جریان هوا(MAF) میزان ورود هوا به موتور را کنترل میکند. این سنسور بخشی از سیستم مدیریت موتور است و اگر خراب شود، خودروی شما قادر به بالا رفتن از سربالایی نخواهد بود. این سنسور بین فیلترهوا و دریچه گاز قرار دارد و نسبت هوای وارد شده به موتور را اندازه میگیرد. علائم خرابی سنسور جریان هوا شامل بَد کار کردن موتور، افت شتاب خودرو، مشاهده دود سیاه در هنگام گاز دادن، بوی بد اگزور و تغییر ناگهانی موقعیت پدال گاز است.
۷- مشکلات مربوط به دزدگیر
در صورت عدم نصب صحیح، دزدگیر میتواند باعث خراب شدن خودرو شما شود. دزدگیر میتواند باتری ماشین را تخلیه و از روشن خودرو جلوگیری کند. شاید تعجب کنید، ولی دزدگیر نیز ممکن است باعث روشن شدن چراغ چک خودرو شود. اگر مطمئن شدید که مشکل از دزدگیر است، باید دزگیر ماشین را به درستی نصب کنید و یا مدل دیگری را جایگزین آن کنید. اما در بسیاری از موارد، درست نصب کردن دزگیر مشکل را حل میکند.
۸- نشت خلاء
هر خودرو دارای سیستم خلاء است که عملکردهای متنوعی را انجام میدهد. تقویتکننده ترمز در حالت خلاء عمل میکند و سیستم خلاء نیز به دلیل تبخیر بنزین از طریق موتور و با مسیریابی دود، به کاهش آلودگیهای مضر هوا کمک میکند.
اگر ماشین شما بیدلیل شروع به افزایش سرعت کند یا با دور زیاد و غیرمعمول مواجه شدید، نشت خلاء میتواند مقصر اصلی این موضوع باشد.
شلنگهای خلاء میتوانند با استفاده زیاد خشک و شکننده شوند، بهخصوص اگر در معرض گرما یا سرمای شدید قرار گیرند؛ چراکه شرایط هوایی شایعترین علت نشت خلاء است. سایر مشکلات رایج شامل وجود ترک روی شلنگها و اتصالات سست و شُل هستند. همچنین ردیابی منبع نشت، کاری تخصصی بوده و نیاز به مکانیک ماهر دارد.
۹- خرابی دریچه چرخش گاز اگزوز
سیستم چرخش گاز اگزوز(EGR) مقدار اکسید نیتروژن حاصل از موتور خودرو را کاهش میدهد و به کارکرد بهینه آن کمک میکند. این سیستم، گازهای اگزوز که داغ هستند را به داخل محفظههای احتراق هدایت میکند، که باعث سوختن راحت بنزین میشود.
همچنین این سیستم به کاهش انتشار گازهای گلخانهای به هوا نیز کمک میکند. دریچه EGR میتواند بهطور کامل خراب شود و یا منافذ آن مسدود شود. اگر کمی دست به آچار باشید، میتوانید دریچه را جدا کرده، آن را تمیز کنید و در مدت زمان کوتاهی دوباره عملیات نصب را انجام دهید.
۱۰- تمام شدن باتری
بدون باتری، اتومبیل شما روشن نمیشود و به طورکلی سیستم برقی خودرو نیز کار نخواهد کرد. درواقع، تمام شدن باتری یکی از علتهای روشن شدن چراغ چک خودرو است. تعویض یا شارژ باتری به تنهایی کار سادهای است، اما به خاطر داشته باشید که در بعضی از جدیدترین خودروها، باتری زیر پوششهای پلاستیکی دفن شدهاست و دسترسی به آن کمی دشوار است. به هر روی، این مشکل را میتوان با تعویض باتری برطرف کرد.
اهمیت توجه به چراغ چک خودرو
چراغ چک خودرو نشانهای از یک مشکل است، گاه میتواند دقیق باشد، گاه مبهم!. به همین دلیل بعد از مشاهده آن، باید به سرعت خودروی خود را به تعمیرگاه ببرید. اما بهتر است که صبر نکنید تا چراغ چک روشن شود تا به سلامت خودروی خود فکر کنید، در هر زمان که احساس کردید ماشینتان به شیوهای غیرعادی کار میکند، آن را به تعمیرگاه ببرید.
خودروهای مدرن امروزی به غیر از چراغ چک، با استفاده از فنآوری صوتی و تکنولوژی بالاتر، هشدارهای لازم را به مالک خودرو میدهند. اما ماشینها در هر سطحی که باشند(از نظر تکنولوژی)، توسط اعلانهایی مانند چراغ چک، مشکلات خود را نشان میدهند.