همان‌طور که می‌دانید برای عملکرد درست خودرو قطعات مختلفی در موتور تعبیه شده است. هریک از این قطعات نقش مهمی را در اتومبیل ایفا می‌کنند. فن یکی از اجزای بسیار مهم در موتور محسوب می‌شود که وظیفه خنک‌سازی و کاهش دمای دیگر قطعات را برعهده دارد. در این قسمت قطعه‌ای الکترونیکی به نام رله فن وجود دارد که در مدار فن تعبیه شده است. این قطعه سرعت چرخش پروانه رادیاتور را کنترل می‌کند و باعث کاهش دمای موتور می‌شود. خرابی رله در رادیاتور مشکلی بسیار جدی است و ممکن است تاثیرات مخربی بر خودرو داشته باشد. به‌همین خاطر ما در این مقاله قصد داریم علائم خرابی رله فن رادیاتور را مورد بررسی قرار داده و آموزش تعویض آن را نیز به شما ارائه دهیم.
پیش از اینکه درمورد علائم خرابی رله فن در رادیاتور صحبت کنیم، بهتر است درمورد این قطعه و وظیفه آن توضیحاتی را بیان کنیم؛ تا شما بهتر متوجه اهمیت این بخش در موتور خودرو شوید. بدون شک شما در موتور خودرو قطعه پروانه‌ای شکلی را مشاهده کرده‌اید. این قطعه که همان فن رادیاتور است، به‌طور مداوم جهت خنک‌سازی آب داخل رادیاتور می‌چرخد. فن برای چرخش به انرژی الکتریکی نیاز دارد. این انرژی توسط رله فن تامین می‌شود.
لازم است بدانید که این قطعه همیشه فعال نیست. رله فن زمانی فعال می‌شود که تشخیص دهد دمای خودرو افزایش یافته و به عبارتی داغ کرده‌است. این قطعه الکترونیکی در مدار فن رادیاتور نصب شده که وظیفه اصلی آن کمک به چرخش فن در سرعت مناسبی است. خرابی رله فن رادیاتور می‌تواند سبب از کارافتادن فن شود. هنگامی‌که رله فن خراب می‌شود، علائمی در خودرو ایجاد می‌کند تا از این طریق به راننده هشدار دهد. در ادامه به بررسی این علائم می‌پردازیم.
علائم خرابی رله فن رادیاتور ماشین
برای اینکه بفهمید که رله فن خراب است، کافیست علائم زیر را مطالعه کنید تا خیلی سریع بتوانید وجود چنین مشکلی را در خودرو خود تشخیص دهید.
داغ شدن موتور بیش از حد رله فن رادیاتور ماشین
اولین علائم خرابی رله فن داغ شدن موتور بیش از حد معمول است. در صورتی‌که مشاهده کردید موتور با دمای بسیاربالایی کار می‌کند و یا به‌طور ناگهانی در مدت زمان کوتاهی داغ می‌شود، نشان دهنده خراب شدن رله رادیاتور است. هنگامی که رله فن نتواند عملکرد مناسبی داشته باشد، چرخش فن نیز متوقف شده و آب داخل رادیاتور خنک نمی‌شود. در نتیجه موتور خیلی سریع و به‌شدت داغ می‌کند.
از کارافتادن فن‌های خنک‌کننده
عدم کارکرد فن‌های خنک‌کننده نیز یکی از علائم خرابی رله فن رادیاتور است. در برخی مواقع ممکن است دمای موتور متناسب باشد اما راننده متوجه از کار افتادن فن‌ها شود. زمانی‌که رله خراب باشد، برق موردنیاز فن‌های خنک‌کننده تامین نشده و این قطعات غیرکاربردی خواهند شد. درچنین شرایطی رادیاتور همچنان وظیفه خود را انجام می‌دهد اما تاثیر چندانی در خنک‌سازی قطعات خودرو دیده نمی‌شود. زیرا فن‌های خنک‌کننده با چرخش هوای بیرون سبب خنک شدن آب درون رادیاتور می‌شوند و زمانی که از کار بیفتند، آب داخل رادیاتور داغ بوده و نمی‌تواند قطعات خودرو را خنک کند؛ بنابراین نتیجه کار کاملا برعکس شده و موتور بدتر داغ می‌کند.
خاموش نشدن فن‌های خنک‌کننده
برخلاف مورد قبلی یکی‌دیگر از علائم خرابی رله فن رادیاتور روشن ماندن فن‌های خنک‌کننده به صورت دائمی است. به‌این صورت که پس از خاموش شدن خودرو فن هنوز درحال چرخش باشد. این موضوع به‌هیچ وجه طبیعی نبوده و خبر از معیوب بودن رله فن می‌دهد. معمولا اگر رله گیر داشته‌باشد، سبب کارکردن فن‌ها به‌صورت دائمی می‌شود. البته این مورد برای همه خودروها صدق نمی‌کند. طراحی برخی خودروها به گونه‌ای بوده که پس از خاموش شدن موتور فن‌های خنک‌کننده رادیاتور همچنان فعال است.
روشن بودن چراغ‌های هشدار
در صفحه نمایشی که روی داشبورد خودرو تعبیه شده است، چراغ‌های هشداری وجود دارند. در صورتی‌که رله‌فن خراب شود ممکن است چراغ مربوط به دما و چراغ چک موتور روشن شود. این چراغ‌ها به راننده نشان می‌دهند که آب داخل رادیاتور دیگر توسط فن‌ها خنک نمی‌شود.
عملکرد نامناسب تهویه مطبوع
یکی دیگر از علائم خرابی رله فن رادیاتور عملکرد ضعیف تهویه مطبوع است. زمانی‌که سیستم تهویه به درستی کار نکند یا ضعیف شده باشد، به این معناست که فن‌های خنک‌کننده نیز عملکرد درستی ندارند. درنتیجه تهویه مطبوع نیز قادر نیست تا فضای داخلی خودرو را خنک کند. در ادامه به بررسی دلایل خرابی رله فن خنک‌کننده می‌پردازیم.
علت خرابی رله فن رادیاتور ماشین چیست؟
خرابی رله فن رادیاتور ممکن است بنابه دلایل مختلفی باشد. اما مهم‌ترین علل معیوب شدن این قطعه عبارتند از:
- خرابی ایسیو یا همان کامپیوتر خودرو
- مشکل در سوئیچ دما که باعث خاموش یا روشن شدن رله فن می‌شود.
- وجود انقباض درمیان مدارها با سرعت بسیار بالا
- تخلیه جریان الکتریکی بالا از موتور فن نیمه کوتاه یا مدار فن به‌شکل متناوب
رله فن خنک‌کننده چقدر دوام می‌آورد؟
می‌توان گفت که در شرایط عادی رله فن خنک‌کننده رادیاتور دارای عمر زیادی بوده و احتمال خرابی آن بسیارکم است. براساس تحقیقات کارشناسان مشخص شده که عمر رله فن با عمر مفید خودرو برابر است. بنابراین نتیجه می‌گیریم تا زمانی‌که علائم خرابی رله فن رادیاتور را مشاهده نکنیم، نیازی به تعویض آن نخواهد بود. طبق گفته برخی از متخصصان در‌صورتی‌که خودرو در وضعیت مناسبی باشد، این قطعه الکتریکی می‌تواند حدود سی سال در رادیاتور کار کند. البته باید بدانید که رله فن در کم‌ترین زمان ممکن نیز آسیب می‌بیند. بنابراین توصیه می‌کنیم که پس از مشاهده یکی از علائم ذکر شده جهت بررسی و تعویض رله رادیاتور اقدام کنید.
هزینه تعویض رله فن رادیاتور ماشین چقدر است؟
به‌طور کلی قیمت رله فن خنک‌کننده نسبت به دیگر قطعات موتور بسیار کم‌تر است. بنابراین می‌توان گفت که هزینه تعویض این قطعه نیز چندان بالا نیست. البته که تعویض رله فن کار بسیار راحتی است. هرفردی که با مکانیکی کوچک‌ترین آشنایی داشته‌باشد، می‌تواند این‌کار را به‌راحتی انجام دهد.
همچنین قیمت تعویض رله به مواردی به نوع خودرو نیز بستگی دارد. بسیاری از رانندگان ترجیح می‌دهند نحوه تعویض این قطعه را یاد بگیرند تا بتوانند در هزینه‌ها صرفه‌‌جویی کنند. با این وجود بایستی برای انجام هرگونه تعمیرات خودرو دقت و توجه زیادی به خرج دهید. زیرا اگر درزمان کار کوچک‌ترین اشتباهی رخ دهد، ممکن است به خودرو خسارت زیادی وارد شده و هزینه‌ها چندین برابر شود.
نحوه تعویض رله فن رادیاتور ماشین
همان‌طور که در بخش قبلی گفته شد تعویض رله فن کار بسیاری راحتی است. بنابراین ما دراین بخش از مقاله تصمیم گرفتیم تا آموزش تعویض این قطعه را به‌شما ارائه دهیم. بیایید ببینیم که چگونه می‌توان پس از مشاهده علائم خرابی رله فن رادیاتور، قطعه رله را بدون نیاز به یک مکانیک حرفه‌ای تعویض کرد:
درآوردن رله فن خراب
اولین کاری‌که باید برای تعویض رله رادیاتور انجام بدهید مسلما مکان‌یابی آن است. به‌همین منظور می‌توانید از دفترچه راهنما خودرو برای یافتن محل قرارگیری این قطعه کمک بگیرید. رله فن معمولا زیر کاپوت و کنار جعبه فیوز قرار گرفته‌است. پس از یافتن محل قرارگیری رله فن، بایستی جعبه را بازکرده و تمام بست‌ها و گیره‌ها را جدا کنید. درصورت بازکردن جعبه رله‌های متعددی را مشاهده می‌کنید که هریک بخشی را کنترل می‌کنند. باتوجه به نمودار جعبه فیوز می‌توانید رله مربوط به فن خنک‌کننده را تشخیص را داده و آن را خارج کنید.
رله فن جدید را نصب کنید
هنگامی‌که رله فن خنک‌کننده را خارج کردید، نوبت به نصب قطعه جدید می‌رسد. برداشتن قطعه قدیمی می‌تواند آلودگی‌هایی را برجای بگذارد. بنابراین قبل از نصب رله فن حتما محل موردنظر را تمیز کنید. زیرا هرگونه کثیفی می‌تواند بر رفتار لوله تاثیر بگذارد و مانع عملکرد صحیح خودرو شما شود.
تست رله جدید
پس از نصب صحیح رله فن نوبت به تست آن می‌رسد. این امر جهت مطمئن شدن از عملکرد درست رله فن انجام می‌شود. اکنون می‌توانید با نظارت برعملکرد دمای خودرو و فن خنک‌کننده علائم خرابی رله فن رادیاتور را بررسی کرده و از سلامت آن اطمینان حاصل کنید. در‌صورتی‌که دمای موتور همچنان بالا بوده و یا یکی از علائم خرابی رله مشاهده شود، به این معناست که درهنگام نصب قطعه اشتباهی رخ داده است. در چنین شرایطی نیاز است با یک مکانیک حرفه‌ای تماس گرفته و او را از مراحل کار باخبر کنید. او شما را نسبت به اشتباهی که در هنگام نصب رله فن مرتکب شده‌اید، آگاه می‌کند. هنگامی‌که مکانیک تایید کرد که مشکلی وجود ندارد، رله فن بایستی به درستی کار کند.
نتیجه‌گیری
رله فن رادیاتور یکی از اجزای حیاتی در سیستم خنک‌کننده است که وظیفه نظارت بررفتار فن جهت خروج هوا را برعهده دارد. بدون قطعه رله، فن دیگر عملکرد درستی نداشته و دمای موتور تا حد بسیار زیادی افزایش پیدا می‌کند که این موضوع آسیب‌های جدی را به خودرو وارد می‌کند. ما دراین مقاله درمورد علائم خرابی رله فن رادیاتور و آموزش تعویض آن صحبت کردیم. امیدواریم اطلاعات لازم را از این مطلب به‌دست آورده باشید. شما می‌توانید سوالات خود را در بخش نظرات مطرح نمایید تا پاسخ خود را در کوتاه‌ترین زمان ممکن از کارشناسان آچاره دریافت کنید.
