روغن دنده چیست؟

روغن دنده روان کننده ای است که به طور خاص برای گیربکس ها، جعبه های انتقال و دیفرانسیل در خودروها، کامیون ها و سایر ماشین آلات ساخته شده است. ویسکوزیته بالایی دارد و معمولاً حاوی ترکیبات آلی گوگردی است.

برخی از گیربکس های اتوماتیک مدرن (گیربکس یکپارچه و دیفرانسیل) به هیچ وجه از روغن سنگین استفاده نمی کنند، بلکه در عوض با مایع هیدرولیک ویسکوزیته کمتری که تحت فشار در گیربکس اتوماتیک موجود است، روغن کاری می کنند . روغن های دنده حدود 20 درصد از بازار روان کننده ها را تشکیل می دهند.

اکثر روان کننده های گیربکس و دیفرانسیل حاوی افزودنی های فشار بالا (EP) و افزودنی های ضد سایش برای مقابله با لغزش چرخ دنده های مخروطی هیپووئید هستند. افزودنی های معمولی شامل مشتقات دی تیوکاربامات و ترکیبات آلی تیمار شده با گوگرد (“هیدروکربن های حاوی گوگرد”) می باشد.

افزودنی های EP حاوی ترکیبات فسفر/گوگرد برای فلزات زرد رنگ مانند مس و/یا برنج مورد استفاده در بوشینگ ها و همگام سازها خورنده هستند. روغن های دنده کلاس GL-1 فاقد مواد افزودنی EP هستند و بنابراین در کاربردهایی که حاوی قطعات ساخته شده از فلزات زرد هستند استفاده می شود.

چگونه می دانید کدام روغن دنده برای یک کاربرد خاص مناسب است؟

معمولاً به سادگی جستجو در دفترچه راهنمای خدمات و انتخاب محصول از QPL (فهرست محصولات واجد شرایط) است. متأسفانه، این راه حل ممکن است همیشه روانکاری بهینه را برای یک مجموعه دنده معین یا حداکثر کارایی در مدیریت موجودی روانکار ارائه نکند.

در حالی که برخی از سازندگان تجهیزات اصلی (OEM) مشخصات کلی را ارائه می دهند که پارامترهای مربوطه را در نظر می گیرد، برخی دیگر فقط مشخصات کلی ارائه می دهند که حتی ممکن است دمای عملیاتی را نیز در نظر نگیرد.

بنابراین مهم است که کسانی که مسئول انتخاب روانکار هستند، درک اولیه ای از نحوه تعیین روانکارها برای گیربکس داشته باشند.

علاوه بر درک و تفسیر مشخصات سازنده دستگاه، درک دلیل و امکان ایجاد تغییرات در صورت لزوم بسیار مهم است.

عوامل متعددی در هنگام انتخاب روانکارهای دنده صنعتی، فراتر از انتخاب صرفاً یک محصول از QPL راهنمای تعمیر و نگهداری، وجود دارد، از جمله در دسترس بودن محصول، شرایط عملیاتی، مارک ترجیحی روانکار، و تلاش‌های یکپارچه‌سازی محصول. انتخاب صحیح روان کننده سنگ بنای یک برنامه روانکاری عالی است.

درک خوب این موضوع، تکنسین روغن کاری را قادر می سازد تا قابلیت اطمینان دستگاه را در شرایط عادی به حداکثر برساند و از مشخصات روانکار به عنوان حل کننده مشکل در شرایط غیرعادی استفاده کند.

معیارهای انتخاب روغن دنده

برای انتخاب بهترین روان کننده برای یک مجموعه دنده، معیارهای زیر باید رعایت شود:

• ویسکوزیته . اغلب به عنوان مهمترین خاصیت یک روغن روان کننده از آن یاد می شود.
• مواد افزودنی بسته افزودنی مورد استفاده در روان کننده، دسته کلی روانکار را تعیین می کند و بر ویژگی های عملکرد کلیدی مختلف تحت شرایط عملیاتی تأثیر می گذارد.
• نوع روغن پایه نوع روغن پایه مورد استفاده باید با توجه به شرایط عملیاتی، نوع دنده و سایر عوامل تعیین شود.

ویسکوزیته

انتخاب درجه ویسکوزیته مناسب معمولاً به سادگی یافتن توصیه در دفترچه راهنمای یک قطعه است. متأسفانه، دفترچه راهنما همیشه وجود ندارد یا دستگاه خارج از شرایطی که توصیه های OEM برای آن ارائه شده است، کار می کند.

بنابراین، درک روش‌های انتخاب ویسکوزیته و عواملی که بر این نیاز تأثیر می‌گذارند مهم است.

ویسکوزیته برای روان کننده چرخ دنده در درجه اول برای ایجاد ضخامت فیلم مورد نظر بین سطوح جفت در یک سرعت و بار معین انتخاب می شود. از آنجایی که تعیین بار برای اکثر روش های انتخاب ویسکوزیته دشوار است، بار فرض می شود و عامل تعیین کننده سرعت می شود.

یکی از متداول ترین روش های تعیین ویسکوزیته، استاندارد ANSI/AGMA 9005-E02 بر اساس ANSI (موسسه استاندارد ملی آمریکا) و AGMA (انجمن سازندگان چرخ دنده آمریکا) است. در این روش مفروضاتی با توجه به بار، شاخص ویسکوزیته و ضریب فشار- ویسکوزیته روانکار مطرح می شود.

جدول شکل 1 برای مجموعه دنده های بسته خار، مارپیچ و پخ اعمال می شود. نمودارهای دیگری برای چرخ دنده های حلزونی و چرخ دنده های باز وجود دارد. برای استفاده از این روش باید نوع مجموعه دنده، هندسه دنده، دمای کارکرد و سرعت دنده کند تعیین شود.

پس از محاسبه سرعت خط گام کندترین دنده در واحد، درجه ویسکوزیته مورد نیاز را می توان با استفاده از محتمل ترین دمای عملیاتی واحد از جدول خواند.

توجه به این نکته ضروری است که این روش رابطه ویسکوزیته-دمای روان کننده را فرض می کند (شاخص ویسکوزیته = 90). اگر VI روانکار با این مقدار متفاوت باشد، جداول اضافی برای روغن‌های با 120 = VI و 160 گنجانده می‌شود یا می‌توان از نمودار ویسکوزیته-دما برای درونیابی درجه ویسکوزیته مناسب ISO استفاده کرد.

نوع روانکار دنده و انتخاب افزودنی

پس از انتخاب کلاس ویسکوزیته، نوع روان کننده اصلی باید انتخاب شود. اگرچه تغییرات زیادی وجود دارد، روان کننده های دنده را می توان به طور کلی به سه دسته تقسیم کرد: R&O، Anti Scuff و Compound. نوع روان کننده دنده که به بهترین وجه برای یک کاربرد خاص مناسب است، بر اساس شرایط عملیاتی تعیین می شود.

از آنجایی که هیچ دستورالعمل استانداردی برای حمایت از این تعیین وجود ندارد، انتخاب تا حدودی ذهنی است. بسیاری از سازندگان دستگاه یک الزام ویسکوزیته را تعیین می کنند و این تصمیم را به کاربر نهایی واگذار می کنند.

برخی دیگر محافظه کارانه عمل می کنند و روان کننده های EP را برای کاربردها مشخص می کنند. بنابراین درک شرایط کلی که بر این نیاز تأثیر می گذارد، مهم است.

روان کننده های دنده R&O

روان کننده های دنده بازدارنده زنگ زدگی و اکسیداسیون (R&O) حاوی افزودنی ها یا روان کننده های ضد فوف نیستند. روغن‌های دنده R&O عموماً در دسته‌بندی‌های پایداری شیمیایی، دمولزپذیری، حفاظت در برابر خوردگی و سرکوب کف عملکرد خوبی دارند. این محصولات برای استفاده در گیربکس هایی طراحی شده اند که در سرعت های نسبتاً بالا، بارهای کم و بارهای یکنواخت (بدون بار ضربه ای) کار می کنند.

این روان کننده ها بهترین انتخاب برای کاربردهایی هستند که تمام تماس های سطحی تحت شرایط روانکاری هیدرودینامیکی یا الاستو هیدرودینامیکی کار می کنند. آنها به خوبی کار نمی کنند یا از سایش در شرایط روغن کاری مرزی جلوگیری می کنند.

روغن دنده ضد اسکاف (فشار شدید).

روان کننده های دنده ضد اسکاف که معمولاً به عنوان روان کننده های فشار شدید (EP) شناخته می شوند، دارای برخی ویژگی های عملکردی هستند که نسبت به روغن های R&O برتری دارند. علاوه بر خواص ذکر شده برای روان کننده های R&O، روان کننده های Antiscuff حاوی افزودنی های خاصی هستند که استحکام فیلم یا ظرفیت باربری آن ها را بهبود می بخشد.

رایج‌ترین افزودنی‌های EP گوگرد فسفر هستند، ترکیبات شیمیایی فعالی که شیمی سطوح ماشین را تغییر می‌دهند تا از فرسودگی چسب در شرایط روانکاری مرزی جلوگیری کنند.

در کاربردهای کمتر شدید، افزودنی‌های ضد سایش نیز می‌توانند برای محافظت از سایش در شرایط روانکاری مرزی استفاده شوند. شرایط ماشینی که عموماً به روان کننده های ضد کفش نیاز دارند شامل بارهای سنگین، سرعت های آهسته و بارهای ضربه ای است.

علاوه بر افزودنی های ضد سایش گوگرد فسفر و دی آلکیل دی تیوفسفات روی (ZDDP)، چندین ماده جامد رایج، از جمله دی سولفید مولیبدن (مولی)، گرافیت و بورات ها، افزودنی های ضد سایش در نظر گرفته می شوند.

مزیت این افزودنی ها این است که برای فعال شدن به دما وابسته نیستند، بر خلاف ترکیبات گوگرد-فسفر که تنها زمانی فعال می شوند که دمای سطح بالا برسد. یکی دیگر از جنبه های بالقوه منفی افزودنی های فسفر گوگرد EP این است که می توانند به سطوح ماشین حمله کنند، به ویژه در دماهای بالا.

این نوع افزودنی همچنین می تواند برای فلزات زرد خورنده باشد و نباید در کاربردهایی با اجزای ساخته شده از این مواد مانند چرخ دنده های کرمی استفاده شود.

روغن دنده مرکب

روان کننده دنده مرکب سومین نوع روان کننده رایج است. به طور کلی، یک روان کننده ترکیبی با یک اسید چرب مصنوعی (که گاهی اوقات به عنوان چربی شناخته می شود) مخلوط می شود تا روان کنندگی و استحکام فیلم آن افزایش یابد. رایج ترین کاربردهای این روان کننده های دنده، کاربردهای چرخ دنده حلزونی است.

به دلیل تماس لغزشی و اثرات نامطلوب عوامل EP، روان کننده های کامپوزیت به طور کلی بهترین انتخاب برای این کاربردها هستند. روغن های مرکب به عنوان روغن سیلندر نیز شناخته می شوند زیرا این روان کننده ها در ابتدا برای کاربردهای سیلندر بخار فرموله شده بودند.

انتخاب روغن پایه

روغن های پایه معدنی با کیفیت بالا برای اکثر کاربردها مناسب هستند. در واقع، روغن‌های پایه معدنی معمولاً دارای ضرایب فشار- ویسکوزیته بالاتری نسبت به روغن‌های مصنوعی معمولی هستند که ضخامت لایه بیشتری را برای ویسکوزیته‌های عملیاتی مشخص می‌سازد. با این حال، شرایطی وجود دارد که روغن های پایه مصنوعی ترجیح داده می شوند.

بسیاری از مواد پایه مصنوعی مقاومت ذاتی بیشتری در برابر اکسیداسیون و تخریب حرارتی دارند، که آنها را برای کاربردهای دمای عملیاتی بالا ترجیح می‌دهد و در برخی موارد، فواصل سرویس طولانی‌تری را ممکن می‌سازد.

علاوه بر این، مصنوعی به دلیل شاخص ویسکوزیته بالا و نقطه ریزش کم، در ماشین‌هایی که در معرض دمای پایین محیط قرار دارند، عملکرد بهتری دارند.

شاخص ویسکوزیته بالا باعث می شود محصولات مصنوعی برای طیف وسیع تری از دمای محیط مناسب باشند به طوری که نیازی به تغییر فصلی روغن نیست. برخی از مواد مصنوعی نیز ممکن است روانکاری بیشتری داشته باشند که اصطکاک روی کنتاکت های کشویی را کاهش می دهد.

انتخاب روان کننده برای چرخ دنده های صنعتی برای اکثر کاربردها مشابه است. هیچ خاصیت یا ارزش خاصی برای ایجاد یک مشخصات خوب وجود ندارد. تعیین بهترین انتخاب برای یک کاربرد خاص مستلزم انتخاب ویسکوزیته مناسب، روغن پایه، نوع روان کننده و ارزیابی ویژگی های عملکرد مناسب است.

سوالات متداول

روغن دنده برای چه مواردی استفاده می شود؟

روغن دنده روان کننده ای است که برای استفاده در گیربکس ها، گیربکس های دستی، دیفرانسیل ها، گیربکس ها و جعبه های انتقال در ماشین یا کامیون شما طراحی شده است. روغن دنده به گیربکس شما کمک می کند تا به خوبی کار کند. مهمتر از آن، به محافظت از اجزای داخلی حیاتی در سیستم دنده خودرو شما در برابر سایش و آسیب حرارتی کمک می کند.

آیا روغن دنده و روغن موتور یکی هستند؟

روغن دنده و روغن موتور یکسان نیستند و قابل تعویض نیستند. روغن دنده مخصوصا برای استفاده در چرخ دنده ها فرموله شده است. روغن موتور حدس زدید – برای موتورها است.

کدام روغن برای گیربکس بهتر است؟

برخی از سازندگان گیربکس روان کننده دنده روغن معدنی “خالص” یا “مستقیم” را مشخص می کنند. این بدان معنی است که نباید حاوی مواد افزودنی شیمیایی فعال EP باشد، اگرچه ممکن است همچنان حاوی مواد افزودنی بسیار مطلوب دیگر باشد.

روغن دنده معمولی چیست؟

GL-4 – رایج ترین گرید روغن پایه در جهان است که روغن های آن حاوی حجم خوبی از افزودنی های فشار شدید است. GL-5 – حاوی مواد افزودنی بسیار بیشتری نسبت به روغن های GL-4، GL-5 ها برای ایجاد روغن های دنده با مقاومت در برابر بار شدید استفاده می شوند و از سیستم هایی مانند چرخ دنده های هیپوید محافظت می کنند.

گیربکس با گیربکس یکیه؟

تفاوت بین گیربکس و گیربکس در این است که، در حالی که این دو دو واحد مجزا هستند، انتقال به کل پیشرانه اطلاق می شود که شامل گیربکس، کلاچ، شفت پایه، محورهای محرک نهایی و دیفرانسیل است.

روغن دنده 80w90 برای چه استفاده می شود؟

روغنی که با نام 80W-90 GL-5 شناخته می شود، روان کننده ای برای دنده های خودروی شماست. در گیربکس های اتوماتیک و دستی استفاده می شود و به دنده ها در تعویض روان کمک می کند.

آیا می توانم از روغن گیربکس در موتور خود استفاده کنم؟

روغن گیربکس ویسکوزیته بالاتری نسبت به روغن موتور دارد و این به این دلیل است که از دنده ها بهتر محافظت می کند و باعث می شود که انتقال نرمی بین آنها انجام شود. ویسکوزیته بالاتر نیز ضروری است زیرا پمپی برای فشار دادن روغن به اطراف گیربکس وجود ندارد. بنابراین نمی توانید از روغن موتور در گیربکس خود استفاده کنید.

چگونه می توان روغن را از روغن دنده تشخیص داد؟

روغن دنده، ممکن است وسوسه شوید که فکر کنید آنها یکسان هستند، اما اینطور نیست. روغن دنده به طور خاص برای محافظت، روانکاری و خنک کردن سیستم های دنده طراحی شده است. روغن موتور یاتاقان ها را روان می کند و از موتور خودروی شما در برابر مواد افزودنی موجود در بنزین محافظت می کند.

چند کیلومتر روغن دنده عوض کنم؟

گیربکس های دستی معمولاً هر 30000 تا 50000 مایل (48000 تا 80000 کیلومتر) نیاز به تعویض روغن گیربکس دارند. گیربکس های اتوماتیک معمولاً فواصل تعویض روغن دنده بین 60000 تا 100000 مایل (96000 تا 160000 کیلومتر) دارند. بهتر است فیلتر روغن گیربکس خود را همزمان با روغن تعویض کنید.

چه گریسی برای چرخ دنده ها خوب است؟

بهترین گریس برای چرخ دنده های پلاستیکی معمولاً گریس سفید با دمای بالا یا گریس سیلیکونی با ویسکوزیته بالا است.

ویسکوزیته روغن دنده چقدر است؟

نکته اصلی که در مورد روغن دنده متوجه خواهید شد ویسکوزیته آن است. این روغن بسیار ضخیم‌تر از روغن موتور است، با میانگین روغن موتور 5W/30 و میانگین روغن دنده 75/90 (برای توضیح عمیق در مورد شاخص ویسکوزیته روغن به این مقاله مراجعه کنید).

روغن دنده چه شکلی است؟

هر دو روغن دنده HD و معمولی رنگ زرد یا قهوه ای دارند. یک قانون کلی برای مدل هایی که به روغن دنده HD نیاز دارند، فیلتر روغن است. اگر موتور از فیلتر روغن N26-13440-02-00 یا به اختصار از N26 استفاده می کند. سپس آن موتور به روغن دنده HD نیاز دارد که در سمت چپ است و همچنین رنگ قهوه ای یا زرد دارد.

روغن دنده GL 3 چیست؟

روان کننده دنده همه منظوره Champion gl-3 یک روان کننده دنده همه منظوره با کیفیت بالا، کار متوسط، فشار شدید و برای استفاده در مصارف خودروسازی، کشاورزی و صنعتی است. برای استفاده در جایی که سازنده روغن دنده AGMA EP، AGMA 9005-D94، US STEEL 224، Cincinnati Milacron، Extreme Pressure یا GL-3 را مشخص کرده است.

روغن دنده چه رنگی است؟

متخصصان گیربکس موافق هستند که رنگ معمولی مایع در گیربکس اتوماتیک باید صورتی باشد. بنابراین، اگر مایع گیربکس شما قهوه ای یا مشکی است، گیربکس شما در معرض خطر قرار گرفته است.

تفاوت بین روغن گیربکس و روغن دنده چیست؟

ساده ترین پاسخ به تفاوت بین روغن گیربکس و روغن دنده در هدفی است که آنها برای آن طراحی شده اند. روغن گیربکس برای کار با گیربکس های اتوماتیک مهندسی شده است، در حالی که روغن دنده معمولاً برای کار با گیربکس های دستی طراحی شده است.

روغن دنده ضخیم تر بهتر است؟

به عنوان یک قاعده کلی، روغن های با ویسکوزیته بالا برای دنده های کم سرعت و بارگذاری شده با سطح ناهموار بهترین هستند. ویسکوزیته بالاتر باعث ایجاد لایه ضخیم تر، مقاومت در برابر سایش بیشتر و تغییر شکل کمتری در چرخ دنده ها با گذشت زمان می شود. از طرف دیگر روغن‌های با ویسکوزیته پایین برای سیستم‌های پرسرعت با بار کمتر بهترین هستند.

روغن دنده را کجا بریزم؟

روغن باید با کف سوراخ در سطح باشد. برای جدا کردن دوشاخه، از قسمت موتور برسید، یا ماشین را بالا ببرید، آن را روی پایه های محور جلو و عقب نگه دارید و زیر گیربکس دراز بکشید. به ندرت می توانید از طریق سوراخ بازرسی در کف ماشین زیر فرش به دوشاخه برسید.

وقتی روغن گیربکس کم می شود چه اتفاقی می افتد؟

یک گیربکس سالم بین دنده ها به آرامی جابجا می شود و هیچ لغزشی وجود نخواهد داشت. سطح کم مایعات می تواند باعث از دست رفتن چرخ دنده ها شود که منجر به احساس ساییدگی می شود.

گیربکس چند لیتر روغن مصرف می کند؟

به سلامتی. حدود دو لیتر یا لیتر. فقط آن را پر کنید تا مایع از دهانه خارج شود، سپس پلاگین را دوباره در آن قرار دهید. این دقیقاً همان مقداری است که سازنده برای گیربکس خاص شما مشخص می کند.

چگونه می دانید چه زمانی روغن دنده را تعویض کنید؟

اگر روغن دنده تیره یا شنی به نظر می رسد، باید تعویض شود. اگر سطح روغن دنده پایین است، آن را پر کنید. اگر پر کردن روغن گیربکس کمکی به این کار نکرد، ممکن است قطعات داخلی از کار افتاده باشند. توصیه می کنیم برای یافتن مشکل، یک بازرسی با مکانیک محلی خود رزرو کنید.

روغن دنده کرمی چیست؟

انواع روغن هایی که بیشتر برای روانکاری چرخ دنده های حلزونی استفاده می شود، روغن های معدنی مرکب، روغن های دنده معدنی EP و روغن های مصنوعی هستند. هر کدام ویژگی های منحصر به فرد خود را دارند و هر سه نوع با موفقیت مورد استفاده قرار می گیرند.

چرا روغن دنده من مشکی است؟

اگر مایع گیربکس شما قهوه ای تیره یا سیاه است، باید فورا آن را شسته و تعویض کنید. دلیل تغییر رنگ مایع انتقال از قرمز روشن به قهوه ای به سیاه با بالا رفتن سن، اکسید شدن آن است. اکسیداسیون برای سیال انتقال بد است.